Πρόσφατα, αναγκάστηκα να σβήσω έναν από τους διαδικτυακούς αναγνώστες μου λόγω κακής λεκτικής συμπεριφοράς του, με αφορμή το θέμα της Παλαιστίνιας Αχέντ Ταμίμι που με απασχόλησε σε προηγούμενο άρθρο μου με τίτλο «Νέα Σύμβολα δίπλα μας»
Δεν ήθελα να προχωρήσει περαιτέρω αυτή η λεκτική διένεξη, η οποία ξεκίνησε με προσβλητικές εκφράσεις τόσο προς εμένα, όσο και σε αναγνώστρια της σελίδας μου.
Το θέμα της διαγραφής δεν έγινε επειδή ο αναγνώστης είχε «άποψη» για τη διένεξη Ισραηλινών-Παλαιστινίων, αλλά, επαναλαμβάνω, για τον ποταπό τρόπο χρήσης των λέξεων, για το υφάκι και για το «ήθος» των παρεμβάσεών του.
Σε έναν διάλογο, ο καθένας επιλέγει τον δικό του τρόπο παρέμβασης. Επειδή στην ουσία δεν γνωριζόμαστε καθόλου μεταξύ μας (παρ’ όλο που ο μηχανισμός του facebook μάς έχει βαφτίσει «φίλους»), οι λέξεις, η γραφή, το ήθος, παίζουν ρόλο σημαντικό ως προς την ομαλή διεξαγωγή ενός εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ μας. Παρ’ όλες τις εκτροπές τού διαλόγου στο διαδίκτυο, ο οποίος, τις περισσότερες φορές, γίνεται προσβλητικός, πολεμοχαρής, επιθετικός και ενίοτε δείγμα… αλητείας, θα βρει κανείς και ιστότοπους που κρατούν ένα ήθος και ένα επίπεδο για αναγνώστες, οι οποίοι έχουν διάθεση να εκφραστούν με κόσμιο τρόπο και σε φιλικό κλίμα. Αυτό το κλίμα επιθυμώ να διατηρήσω με τους αναγνώστες μου. Τυχόν υπερβάσεις ακραίες, τις επισημαίνω και. delete!
Τις διαφωνίες τις θεωρώ καλή αφορμή για δημιουργική παρέα. Μου αρέσει η διαφωνία γιατί ανάβει τα αίματα, εξάπτει τη φαντασία, ταρακουνάει το πνεύμα, γίνεται αιτία για να επανεξετάσεις την άποψη. Έχω μάθει επάνω σε τέτοια ζητήματα γιατί εκτίθεμαι με τη δημοσίευση κειμένων μου, με τα τραγούδια μου που τα δισκογραφώ, με την κιθάρα μου παρουσιάζοντάς τα στις συναυλίες μου, με ραδιοφωνικές και-ενίοτε-τηλεοπτικές εκπομπές.
Από νεαρή ηλικία εκτίθεμαι και φυσικό είναι να συναντώ ανθρώπους, οι οποίοι διατυπώνουν τη γνώμη τους σε ό,τι εκθέτω…
Είναι μεγάλη. άσκηση και δοκιμασία αυτό. Θέλει γερά νεύρα και, κυρίως, αυτογνωσία, ώστε να ξεχωρίζεις το κομπλιμέντο από την αλήθεια και την ειλικρίνεια του κριτή σου. Εξ’ άλλου, η απόφαση διαγραφής από μια διαδικτυακή… παρέα, δεν είναι απλό πράγμα και δεν γίνεται ποτέ ελαφρά τη καρδία. Μεσολαβούν πολλές σκέψεις ενδιάμεσα, ώσπου να φτάσεις στο σημείο να το αποφασίσεις. Ας μην ξεχνάμε πως οι διαγραφές, σε δεδομένες ιστορικές στιγμές, στιγμάτισαν συλλογικότητες, κόμματα, κυβερνήσεις και πολλά ανθρώπινα σύνολα, τα οποία εκπαραθύρωναν ό,τι δηλητηρίαζε ή ενοχλούσε την ομαλή συνέχεια μιας πορείας που είχε χαραχθεί.
Πολλές φορές, η διαγραφή έπαιρνε τη μορφή μιας άγριας εκδίκησης και σκληρής τιμωρίας, όταν η κριτική γινόταν ακόμα και για να διορθωθούν, να βελτιωθούν, να ξεπεραστούν ιδεολογικά εμπόδια, πολλές φορές παραμορφωμένα από αυταρχισμούς ή υπεροψίες, συνήθως ηγετικών στελεχών.
Η ιστορία τής Αριστεράς κάτι παραπάνω γνωρίζει πάνω σ’ αυτά τα ζητήματα. Θυμάμαι πως, μεταδικτατορικά, με την μεταπολίτευση, το ΚΚΕ Εσωτερικού (όχι το ΚΚΕ) πήρε απόφαση να μην συνεχίσουν την πολιτική των διαγραφών των διαφωνούντων στελεχών τους, ώστε να λυτρωθεί από τις τόσες διαγραφές του παρελθόντος, ενός παρελθόντος πολύπλοκου, σκοτεινού και πλημμυρισμένου στον δογματισμό, τις περισσότερες φορές με αδικαιολόγητες ή με φαιδρές αιτιάσεις.
Η φράση: «όποιος δεν συμφωνεί, να κατέβει απ’ το τρένο.» έπαιξε πολύ κατά περιόδους, τόσο στην πολιτική καθημερινότητα, όσο και στην κοινωνική. Τούτο όμως δεν σημαίνει πως πάντα ο διαφωνών έχει το δίκιο με το μέρος του. Ξαναλέω πως η διαφωνία είναι έως και απαραίτητο μέρος μιας δημιουργικής συζήτησης και μπορεί να φωτίσει σε βάθος το θέμα. Εάν η διαφωνία μεταμορφωθεί σε οργή και, τέλος, σε σύγκρουση, δεν είναι αναγκαστικά λόγος ενός τέλους, μιας διαγραφής. Εάν όμως αρχίσουν οι ειρωνείες, τα υπονοούμενα, οι ανυπόστατες κατηγορίες και κατά κάποιον τρόπο τα γαλλικά, τότε έρχεται η ανάγκη να συνεχίσεις δίχως τον υπαίτιο. Γίνεται «ξένο σώμα» της συλλογικότητας. Γιατί, τι άλλο από «συλλογικότητα» είναι οι αναγνώστες μιας στήλης, μιας εφημερίδας; μιας άποψης; Ομάδες ανθρώπων που παρακολουθούν το ίδιο θέμα, το ίδιο έργο, εστιάζουν το βλέμμα τους στο ίδιο αντικείμενο, αποκτούν κοινό ενδιαφέρον.
Το διαδίκτυο είναι ένας δημόσιος χώρος, συνήθως σκληρός, ως προς τη διακίνηση απόψεων και συζητήσεων. Δεν θα σου χαριστεί κανένας από όλους όσοι επιμελώς κρύβονται πίσω από ψευδώνυμα κι από την πραγματική ταυτότητά τους. Αλλά και με το πραγματικό τους όνομα, δεν δυσκολεύονται να παρέμβουν και να υποστηρίξουν την άποψη ή την «άποψη», έστω και αν θεωρούν πως το ύφος μαγκιάς είναι αναγκαίο για να επιβάλλει την άποψή του. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η διαγραφή θα πρέπει να είναι η τελευταία πράξη. Έτσι μόνο μπορεί να στηθεί μια εποικοδομητική συζήτηση και όχι με αγκάθια, παγίδες, ειρωνείες, προσβολές και ύφος επιβήτορα. Οι διαγραφές είναι ένα αναγκαίο κακό που ενίοτε δεν μπορούμε να αποφύγουμε. Εξαρτάται πάντα από τον πήχη της προσωπικής και κοινωνικής αγωγής που τοποθετούμε στην δημοκρατία και στην ελευθερία του λόγου και των ιδεών κι όχι στην ασυδοσία και την έλλειψη πολιτισμού στις εκφράσεις μας.
Ομολογώ πως το θέμα έχει πολύ βάθος κι εγώ αναφέρθηκα στην επιδερμίδα του…
*Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης
