«Δεν είναι πάντα το θέμα ο Ντόναλντ Τραμπ»: με αυτόν τον τρόπο ξεκινάει η εκτενής ανάλυση του Foreign Policy σχετικά με τις 10 δυνητικές συγκρούσεις που θα επηρεάσουν το 2018.
«Υπάρχουν μερικά χαρακτηριστικά της διεθνούς τάξης πραγμάτων που απειλούν να υπάρχουν στην υφήλιο μας, ακόμη και μετά από την απόχωρηση Τραμπ από την προεδρία της χώρας, όταν γίνει αυτό: Χαρακτηριστικά όπως μια πιο υποχωρητική κι εσωστρεφής Αμερική, μια παγκόσμια διάχυση εξουσίας, μια ολοένα και πιο αυξημένη στρατιωτική εξωτερική πολιτική αλλά και πολύ μικρότερος χώρος για διπλωματικό πολυμερισμό», σημειώνει το άρθρο.
Ποιες είναι οι παγκόσμιες τάσεις
Η πρώτη τάση, η αμερικανική υποχώρηση, είναι κάτι που συνέβαινε εδώ και χρόνια και επιταχύνθηκε από την επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιρακ το 2003. Τόσο εξαιτίας της απόστασης, αλλά κυρίως ως αποτελέσμα της φυσικής ισορροπίας που επιτεύχθηκε μετά από μια σύντομη περίοδο πρωτοκαθεδρίας των ΗΠΑ στην διεθνή γεωπολιτική σκηνή.
Η δεύτερη τάση, η ολοένα και πιο αυξημένη στρατιωτική εξωτερική πολιτική, φαίνεται από την αντίστοιχη τάση του Τραμπ να δουλεύει περισσότερο με στρατιωτικούς παρά με διπλωμάτες. Ωστόσο, κι αυτό ακόμη επιβεβαιώνει κάτι που συνέβαινε ακόμη και πρό της ηγεσίας Τραμπ: ότι όλο και περισσότεροι διεθνείς ηγέτες επιλέγουν εδώ και χρόνια να λύσουν τις διαφορές τους στρατιωτικά κι όχι δια της διπλωματικής οδού.
Η τρίτη τάση είναι η διάβρωση του διπλωματικού πολυμερισμού. Εκεί που ο τέως πρόεδρος Ομπάμα επεδίωκε -με μοιρασμένη επιτυχία- να διαχειριστεί την πτώση των ΗΠΑ κλείνοντας διεθνείς συμφωνίες, όπως αυτή του Παρισιού για το κλίμα και την άλλη για τα πυρηνικά του Ιράν, ο Τραμπ απέχει πόρρω από αυτά. Ο Ομπάμα ήθελε επιμερισμό του βάρους, ο Τραμπ θέλει να πετάξει το φορτίο από πάνω του.
Ο ρόλος του Τραμπ
Κομβικός είναι και ο ρόλος του ίδιου του Τραμπ, καθώς οι πλέον απειλητικές συρράξεις του 2018 (στην Β. Κορέα και το Ιράν) ενδέχεται να πυροδοτηθούν με δικές του ενέργειες ή παραλείψεις. Κι αυτό γιατί οι απαιτήσεις των ΗΠΑ σε αμφότερες τις περιπτώσεις είναι μη-ρεαλιστικές δίχως διπλωματική διαμεσολάβηση. Στην Κορέα, η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν πόλεμο, προκειμένου… να τον αποφύγει (!), ενώ στο Ιράν να ρισκάρει μια πυρηνική συμφωνία χάριν μιας σύγκρουσης με την Τεχεράνη.
Ποιες είναι οι 10 πιθανές συγκρούσεις που θα επηρεάσουν το 2018
Σύμφωνα λοιπόν με την Ομάδα Διεθνών Κρίσεων, αυτές είναι οι 10 δυνητικές συγκρούσεις που θα επηρεάσουν το 2018.
- Βόρεια Κορέα
Ο συνδυασμός των βορειοκορεατικών πυραυλικών δοκιμών με την πολεμική ρητορική του Λευκού Οίκου είναι… φονικός. Η Πιονγιανγκ με την τελευταία της δοκιμή τον περασμένο Σεπτέμβριο απέδειξε την αποφασιστικότητα της να προοωθήσει το πυρηνικό της πρόγραμμα, ενώ η Ουάσινγκτον δίνει αμφιλεγόμενα διπλωματικά σήματα.
- Η κόντρα ΗΠΑ-Ιράν-Σ.Αραβία
Η αντιπαλότητα αυτή θα επισκιάσει οποιαδήποτε άλλη στην ευρύτερη περιοχή, κυρίως λόγω τριών παράλληλων γεγονότων: την παγίωση της εξουσίας του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στη Σ. Αραβία, την επιθετική ρητορική Τραμπ κατά της Τεχεράνης και το τέλος της εδαφικής κυριαρχίας του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία, που επιτρέπει σε Ριάντ και Λευκό Οίκο να ασχοληθούν αποκλειστικά με το Ιράν.
- Οι Ροχίνγκια στη Μιανμάρ και το Μπανγκλαντές
Μέσα στους τέσσερις μήνες που μεσολάβησαν αφότου ο στρατός της Μιανμάρ εξαπέλυσε τις επιχειρήσεις καταστολής ευρείας κλίμακας—το έναυσμα για τις οποίες έδωσαν οι συντονισμένες επιθέσεις ανταρτών που ανήκαν στη μειονότητα των Ροχίνγκια εναντίον μιας βάσης του στρατού και αστυνομικών τμημάτων την 25η Αυγούστου—περίπου 655.000 μέλη της μειονότητας αυτής αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη δυτική επαρχία Ραχίν και να καταφύγουν στο γειτονικό Μπανγκλαντές. Συνολικά 354 χωριά καταστράφηκαν εν μέρει ή ολοσχερώς, ανέφερε το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κορυφαία στελέχη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της κυβέρνησης των ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει τις επιχειρήσεις του στρατού της Μιανμάρ εθνική εκκαθάριση. Πλέον, όλη η περιοχή έχει εισέλθει σε μια νέα, ακόμη πιο επικίνδυνη φάση, απειλώντας την δημοκρατική μετάβαση σην Μιανμάρ, αλλά και στο γειτονικό Μπανγκλαντές.
- Yεμένη
Έκκληση στις αντιμαχόμενες πλευρές να επιτρέψουν τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Υεμένη, από τον ΟΗΕ, αφού 8,4 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται ένα βήμα πριν τον λιμό. Κι όλα αυτά, ένα μήνα μετά την δολοφονία του πρώην προέδρου της Υεμένης, Αλί Αμπντάλα Σάλεχ, λίγες μόλις ημέρες αφότου διέκοψε τη συνεργασία του με τους αντάρτες Χούτι, γεγονός που οδήγησε στο ξέσπασμα σφοδρών, πολύνεκρων συγκρούσεων στην πρωτεύουσα Σαναά.
- Aφγανιστάν
Ο πόλεμος θα ενταθεί μέσα στο 2018, καθώς το νέο διπλωματικό credo των ΗΠΑ περιλαμβάνει αύξηση των επίγειων και εναέριων στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον των Ταλιμπάν. Ο στόχος, σύμφωνα με στελέχη του Πενταγώνου, είναι να ανακόψουν το momentum των Ταλιμπάν και να πιέσουν για μια πολιτική συμφωνία.
- Συρία
Μετά από επτά χρόνια, ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ έχει το πάνω χέρι, κυρίως ένεκα της ιρανικής και της ρωσικής υποστήριξης. Ωστόσο ο πόλεμος δεν τελείωσε, καθώς μεγάλα τμήματα της χώρας παραμένουν εκτός κυβερνητικού ελέγχου και η χώρα είναι το πεδίο ανταγωνισμού ανάμεσα στο Ιράν και τους εχθρούς του.
- Μάλι
Η διαμάχη για το Βόρειο Μάλι που ξεκίνησε στις αρχές του 2012 και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αφρικανικές γεωπολιτικές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών. Εκτοτε, η εφαρμογή μιας συνθήκης ειρήνης καθυστερεί σημαντικά, με την αποσταθεροποίηση να έχει απλωθεί σε όλη την ευρύτερη περιοχή του Σάχελ, από το Μάλι μέχρι το Νίγηρα και την Μπουρκίνα Φάσο.
- Κονγκό
Έκρυθμη είναι η κατάσταση στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό μετά τη βίαιη καταστολή αντικυβερνητικών διαδηλώσεων κατά του προέδρου Ζοζέφ Καμπιλά. Οι πολίτες διαδηλώνουν εξοργισμένοι μετά την απόφαση Καμπιλά να μην προχωρήσει σε προκήρυξη εκλογών για τη διαδοχή του πριν τον Δεκέμβριο 2018. Ο Ζοσέφ Καμπιλά κυβερνά τη χώρα από το 2001 όταν δολοφονήθηκε ο πατέρας του και πρώην πρόεδρος της χώρας.
- Ουκρανία
Αφότου ξέσπασε η σύγκρουση στην ανατολική περιφέρεια του Ντονμπάς, η οποία έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 10.000 ανθρώπους -κι όλα αυτά την ίδια στιγμή που οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης δεν αναμένεται να βελτιωθούν. Οι περιοχές που ελέγχονται από τους αυτονομιστές είναι δυσλειτουργικές και εξαρτώμενες από την Μόσχα, ενώ σε άλλες περιοχές της χώρας ξεχειλίζει η οργή κατά της διαφθοράς και της Συμφωνίας του Μινσκ ΙΙ του 2015.
- Βενεζουέλα
Η κατάσταση στη χώρα επιδεινώθηκε περαιτέρω, καθώς η κυβέρνηση Μαδούρο τράβηξε την Βενεζουέλα ακόμη περισσότερο μέσα στο βούρκο της φτώχειας, με τις προοπτικές για μια ειρηνική αποκατάσταση της δημοκρατικής διαδικασίας να φαίνονται αμυδρές. Με την οικονομία της χώρας σε ελεύθερη πτώση, ο Μαδούρο έχει μπροστά του μια σειρά από προκλήσεις, ωστόσο η ανθρωπιστική κρίση θα είναι ακόμη πιο βαθιά μεσα στο τρέχον έτος.
Ποιος είναι ο συντάκτης του άρθρου Robert Malley
Ο Robert Malley είναι Αμερικανός δικηγόρος, πολιτικός επιστήμονας και ειδικός στην επίλυση συγκρούσεων.
Είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων.
Πριν από την κατοχή του τίτλου αυτού, υπηρέτησε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας
Ο Robert Malley διετέλεσε ειδικός βοηθός του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα από τον Φεβρουάριο του 2014 μέχρι τον Ιανουάριο του 2017 και του συντονιστή του Προγράμματος του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την περιοχή του Κόλπου από το 2015 έως το 2016.
Ο Robert Malley θεωρείται ειδικός στην Ισραηλο-παλαιστινιακή σύγκρουση και έχει γράψει εκτενώς το θέμα αυτό.
Ως Ειδικός Βοηθός του Προέδρου Κλίντον, ήταν μέλος της ειρηνευτικής ομάδας των ΗΠΑ και βοήθησε να οργανωθεί η Σύνοδος Κορυφής του Καμπ Ντέιβιντ το 2000 .
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο του Robert Malley του Foreign Policy με τίτλο «10 Conflicts to Watch in 2018» στα αγγλικά πατώντας ΕΔΩ
