Λάμπρος Κατσούλας: Ένα ΣΔΙΤ πριν από 2500 χρόνια – Τα μεταλλεία του Λαυρίου

ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα) είναι ένας σύγχρονος τρόπος συνεργασίας ιδιωτικών εταιρειών με το δημόσιο για να γίνουν έργα με αμοιβαίο όφελος (πχ οι αυτοκινητόδρομοι).
Η Αθηναϊκή Δημοκρατία είχε εφαρμόσει στα μεταλλεία Λαυρίου πρωτοποριακές οικονομικές θεωρίες.
Το έδαφος ανήκε στο κράτος και μισθωνόταν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με έλεγχο αποτελεσματικότητας (μετά από δυο-τρία χρόνια άκαρπης προσπάθειας έπαυε το μισθωτήριο).
Το κράτος εισέπραττε από τους ιδιώτες που εκμεταλλεύονταν τα ορυχεία.
Στα ιδιωτικά συνεργεία απασχολούσαν ειδικευμένοι τεχνίτες με σκοπό το κέρδος. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι απλοί δούλοι εργάζονταν με την βία εκεί.
Οι τεχνίτες εξόρυξης έπρεπε να είναι μικρόσωμοι και να έχουν εμπειρία (πχ στα ορυχεία στην Θράκη).
Υπήρχαν συνεργεία, εξόρυξης, καθαρισμού/εμπλουτισμού μεταλλεύματος (πλυντήρια), χυτήρια (κάμινοι τήξης) και κάμινοι κυπέλλωσης (τελικός διαχωρισμός αργύρου/μολύβδου)
Τα πλυντήρια ήταν δύο ειδών επίπεδα (Καμάριζα) ή ελικοειδή όπου οι εργάτες αφού κονιορτοποιούσαν σε μεγάλα γουδιά το μετάλλευμα γινόταν με την βοήθεια του ύδατος διαχωρισμός του χώματος από τους κόκκους ενός χιλιοστού του μετάλλου. Μετά το εμπλουτισμένο μετάλλευμα αναμειγνυόταν  με  μορφή πλίνθων μεταφερόταν στα καμίνια τήξης (Πουνταζέζα), εκεί ο μόλυβδος με τον άργυρο ξεχώριζαν από τις σκωρίες και σε επόμενη φάση (καμίνια κυπέλωσης) γινόταν ο τελικός διαχωρισμός μολύβδου και αργύρου. Ο άργυρος χρησιμοποιήθηκε για νομίσματα και κοσμήματα ενώ ο μόλυβδος στην ναυπηγική, αρχιτεκτονική κλπ.

Προηγούμενα άρθρα

1. Λάμπρος Κατσούλας: Ομιλία του Διευθυντή Κρατικών Μουσείων Βερολίνου στο Μουσείο της Ακρόπολης
2. Λάμπρος Κατσούλας: Η τεχνολογία προχωρά και συγκλίνει
3. Λάμπρος Κατσούλας: Κινέζικος σεισμογράφος (2ος αἰώνας μ.Χ.)