Γιώργος Παπανδρέου: Να προασπίσουμε την αυτονομία της πολιτικής

Ο πρώην πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, μίλησε στον δημοσιογράφο Κωνσταντίνο Κουλαξή της ιστοσελίδας «thecaller.gr» από τις Βρυξέλλες όπου βρίσκεται, για την πρόσφατη βράβευση του, αλλά και για το μέλλον της προοδευτικής παράταξης.
Να υπενθυμίσουμε ότι ο πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών και πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς τιμήθηκε χθες από τον ILA (International Leadership Association) με το βραβείο Ηγετικής Προσφοράς για την περίοδο της πρωθυπουργίας του, από το 2009 έως το 2011.

Η συνέντευξη με τον κ. Παπανδρέου στο thecaller.gr:
– Κύριε Πρόεδρε, βρίσκεστε στις Βρυξέλλες, όπου τιμηθήκατε με το βραβείο ηγετικής προσφοράς από την ILA. Πως βλέπετε το ρόλο του ηγέτη σήμερα;
Το πρόβλημα σήμερα είναι διπλό. Δεν βλέπουμε πολλές ηγετικές προσωπικότητες που να συνδυάζουν το όραμα, την ικανότητα διαχείρισης των σημερινών προκλήσεων και τη βαθιά πίστη στη δημοκρατία και τις δυνατότητες των λαών, ενώ ταυτόχρονα αναδύονται «ηγέτες» που επενδύουν στην δημαγωγία, την χειραγώγηση και τον αυταρχισμό – κάτι που αντί να λύνει βαθαίνει προβλήματα κ συγκρούσεις.
Την ίδια ώρα, η δημοκρατία δέχεται πλήγματα από την υπερσυγκέντρωση πλούτου διεθνώς που δημιουργεί ισχυρά κατεστημένα.
Όπως είπα και στην τελετή απονομής του βραβείου της ILA, η χειραφέτηση, δηλαδή η ενδυνάμωση της δυνατότητας κάθε κοινωνίας να υπερβαίνει κρίσεις και προκλήσεις των πολιτών, οφείλει να γίνει κυρίαρχος στόχος της πολιτικής, πυξίδα για κάθε ηγέτη. Όπως και η προάσπιση της αυτονομίας της πολιτικής.
Οι «ηγέτες» που δεν πιστεύουν στη συλλογική δυναμική των λαών τους για συνδιαμόρφωση της συλλογικής τους πορείας, ούτε τις κοινωνίες τους ενδυναμώνουν, ούτε ηγούνται.
– Ήταν πιο απλά τα πράγματα στο παρελθόν;
Αυτό που έχει αλλάξει σήμερα είναι η δυνατότητα παρέμβασης των αγορών, με μεγάλη ταχύτητα και συχνά χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση. Πρέπει να βρούμε τα εργαλεία εκείνα που θα μας επιτρέψουν να ορίζουμε τη ζωή μας, σύμφωνα με το όραμα που προτάσσουμε ως κοινωνίες.
Δεν είναι καινούριο πρόβλημα, αλλά έχει διαφοροποιηθεί από το παρελθόν, λόγω της άναρχης παγκοσμιοποίησης, που δημιουργεί γόνιμο έδαφος για την άνοδο προσωπικοτήτων που απευθύνονται στο θυμικό των πολιτών, προκειμένου, τελικά, να αιχμαλωτίσουν την πολιτική και τις δυνατότητες παρέμβασής της στην κατεύθυνση της χειραφέτησης της κοινωνίας.
Είναι μια από τις προκλήσεις που καλούμαστε να συζητήσουμε αυτό το διάστημα και με την ευκαιρία της διαδικασίας εκλογής επικεφαλής της ΔΗΣΥ, ούτως ώστε η Προοδευτική Παράταξη να έχει συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις για τις μεγάλες μάχες που πρέπει να δώσουμε σε ένα σύνθετο και διαρκώς μεταβαλλόμενο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον που επηρεάζει καθοριστικά το παρόν και το μέλλον των Ελλήνων και της χώρας.

Ο Χαιρετισμός του Γιώργου Α. Παπανδρέου κατά την παραλαβή του Βραβείου
Στο χαιρετισμό που απηύθυνε, κατά την παραλαβή του τιμητικού Βραβείου, ο Γιώργος Α. Παπανδρέου, αναφέρθηκε στη σημασία της ηγεσίας, αλλά υπό το πρίσμα της δημοκρατικής διακυβέρνησης και τη συμμετοχή των πολιτών για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων, πρακτική που αναδεικνύει και τους πραγματικά χρήσιμους ηγέτες και μεταξύ άλλων, ανέφερε:
«Στην εποχή μας βιώνουμε το εξής παράδοξο: 
Δημιουργήσαμε ένα μοναδικό, διασυνδεδεμένο, πολύπλοκο παγκόσμιο «χωριό», αλλά δεν έχουμε καταφέρει πολλά στη διαχείριση αυτής της πολυπλοκότητας.
Δημιουργήσαμε εργαλεία και που μπορούν στη στιγμή να ανατρέψουν δικτατορίες ή επιχειρηματικούς κολοσσούς, αλλά δεν υπάρχει ένα κουμπί, που με το πάτημα του θα δημιουργηθεί το νέο.
Έχουμε αναπτύξει υπεράνθρωπες τεχνολογίες, που πολλαπλασιάζονται καθημερινά. Δεν έχουμε απαντήσει, όμως, στην καίρια πρόκληση: πώς την χρησιμοποιούμε;
Οι θεοί της Αρχαίας Ελλάδας θα μας έλεγαν πως το δίλημμα είναι ηθικό, θα μας έλεγαν πως δεν το αντιμετωπίζει για πρώτη φορά ο άνθρωπος και θα μας εφιστούσαν την προσοχή στην πιθανή ύβρη.
Στον Ηράκλειτο αποδίδουν πως είπε «τα πάντα ρει» – όλα αλλάζουν. Το εύρος των αλλαγών σήμερα, όμως, η ρευστότητα των πραγμάτων, ο βαθμός μεταβολής, όσο και αστάθειας είναι χωρίς προηγούμενο. Μοναδική σταθερά, μοιάζει να είναι η διαρκής μεταβολή των πάντων, με ταχύτατους ρυθμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, τώρα περισσότερο από ποτέ, τιμώ τη σοφία του καλού μου φίλου, του Ron Heifetz, που θα μας έλεγε πως δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, δεν υπάρχει ένα κουμπί που θα το πατήσουμε και όλα θα φτιάξουν.
Τι μπορεί να κάνει, λοιπόν, ένας ηγέτης υπό αυτές τις συνθήκες;
Να πιστέψει στις δυνατότητες των κοινοτήτων μας.
Οι άνθρωποι, συλλογικά, έχουμε τη δυνατότητα να οραματιστούμε ένα καλύτερο κόσμο και να τον διαμορφώσουμε, μαζί.
Μαζί, χωρίς αποκλεισμούς, υπεύθυνα.
Χειραφετώντας. Η χειραφέτηση οφείλει να γίνει ο κυρίαρχος στόχος της πολιτικής.
Ως πυξίδα για τον κάθε ηγέτη.
Ειδικά στον καιρό μας, απέναντι στις προκλήσεις που φέρνει η πολυπλοκότητα του κόσμου μας.
Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την ανισότητα, να καλύψουμε το έλλειμμα Δικαιοσύνης, να βρούμε πειστικές απαντήσεις απέναντι στην ανασφάλεια που φέρνουν οι ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές στην παγκοσμιοποιημένη κοινότητα. Η κρίση, έχει καταστεί η νέα κανονικότητα.
Είμαι ιδιαίτερα επιφυλακτικός απέναντι σε όσους μιλούν για ισχυρές ηγεσίες, την ώρα που «εργαλειοποιούν» το θυμικό για να διχάσουν τις κοινωνίες τους, ακυρώνουν τις δυνατότητες των πολιτών, εφευρίσκουν εχθρούς, χτίζουν τείχη και ελπίδες για από μηχανής θεούς και ψευδείς ελπίδες, δηλητηριάζοντας με έλλειμμα εμπιστοσύνης, μίσος, φόβο, ρατσισμό συνανθρώπους μας απέναντι στη διαφορετικότητα, αντί να καλλιεργούν την αλληλοκατανόηση και την καλοσύνη.
Αυτά δεν αποτελούν δείγματα ισχυρής ηγεσίας, ούτε χτίζουν υγιείς κοινωνίες.
Δεν θα ηττηθούμε από τέτοιες φωνές.»
Ο Γιώργος Α. Παπανδρέου, έκλεισε την ομιλία του, τονίζοντας:
«Οφείλουμε να εμπιστευτούμε τις δυνατότητες των λαών μας.
Μπορεί ο ρόλος του ηγέτη σήμερα να μοιάζει με περιπατητή στην έρημο χωρίς πυξίδα.
Αν, όμως, δείξουμε πίστη στη συλλογική δυναμική των κοινωνιών μας για καινοτομία, καλοσύνη, αλληλεγγύη, θα έχουμε την καλύτερη πυξίδα στο δρόμο για τον εξανθρωπισμό της παγκοσμιοποίησης.
Τις ειλικρινέστερες ευχαριστίες μου για αυτό το βραβείο.»