Απίστευτοι είναι οι διάλογοι που είχε με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ο Γιάνης Βαρουφάκης κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και της διαπραγμάτευσης του καλοκαιριού του 2015, όπως τους περιγράφει ο ίδιος ο πρώην υπουργός Οικονομικών στο βιβλίο του «Adults in the Room».
Αποσπάσματα των διαλόγων αλλά και του βιβλίου που πρόκειται να κυκλοφορήσει στα ελληνικά τον προσεχή Σεπτέμβριο δημοσιεύουν σήμερα, Κυριακή, το «Πρώτο Θέμα», το «Βήμα» και η «Καθημερινή».
Σύμφωνα μάλιστα με όσα αναφέρει ο ίδιος ο κ. Βαρουφάκης, όλοι οι διάλογοι που παρατίθενται είναι καταγεγραμμένοι με το κινητό του και δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.
Και μέσα σε αυτούς αποκαλύπτεται το σχέδιο και τι είχε στο μυαλό του ο πρωθυπουργός για το καλοκαίρι του 2015, όταν η χώρα κρεμόταν σε μία κλωστή…
«Πάμε να πάρουμε τα 16 δις της ΕΚΤ!»
Σύμφωνα με τα αποσπάσματα που δημοσιεύει το “Πρώτο Θέμα” από το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη, σε κάποιο χρονικό σημείο, ο πρωθυπουργός μαθαίνει πως υπάρχουν 16 δις ευρώ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Τράπεζα της Ελλάδος. Τότε, σύμφωνα πάντα με τον Γ. Βαρουφάκη, διημείφθη ο εξής διάλογος:
Τσίπρας: Τι; Υπάρχουν 16 δις ευρώ στην ΤτΕ και δεν τα φορτώνουμε στα ΑΤΜ;
Βαρουφάκης: Αλέξη, αυτό είναι κλοπή.
Τσίπρας: Οταν το παιδί μου πεινάει, έχω δικαίωμα να κλέψω ένα κουτί γάλα.
Φλαμπουράρης: Εχουμε κάθε δικάιωμα να πάρουμε αυτά τα λεφτά.
Βαρουφάκης: Αν θέλουμε να παραμείνουμε στην ευρωζώνη, δεν μπορούμε να κατάσχουμε τα λεφτά της ΕΚΤ…
«Να μην ξαναδώ τον Σταθάκη μπροστά μου»
Σε άλλο σημείο του βιβλίου, ο πρώην υπουργός Οικονομικών μεταφέρει την πρώτη εντύπωση που αποκόμισε όταν γνώρισε τον μετέπειτα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. “Όταν τον γνώρισα, είπα στη Δανάη [εννοεί την σύζυγό του], “ευχάριστος τύπος, αλλά δεν έχει τα προσόντα“.
Ενώ προσθέτει πως του είχε τονίσει πολλάκις “αν θες να γίνεις πρωθυπουργός, πρέπει να μάθεις αγγλικά“.
Ο κ. Βαρουφάκης προχωρά και σε αποκαλύψεις για τις συμπάθειες και τις… αντιπάθειες του κ. Τσίπρα. Όπως αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας είχε αναφέρει σε κάποιο χρονικό σημείο πως “θα χαρώ πολύ να μην ξαναδώ μπροστά μου τον [Γιώργο] Σταθάκη“.
Τέλος, ο πρώην υπουργός Οικονομικών χαρακτηρίζει τον Γιώργο Χουλιαράκη ως “αποστάτη” και “τον ιδανικό άνθρωπο για να υπογράψει την παράδοση μας στην Τρόικα”.
«Φοβάμαι το Γουδή…»
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι διάλογοι στην τελευταία συνάντηση του υπουργού με τον Αλέξη Τσίπρα, το βράδυ του δημοψηφίσματος, όπως τους αποκαλύπτει το “Βήμα της Κυριακής”:
«Στη 1.30 π.μ. μπήκα στο γραφείο του. Με κοίταξε και μου είπε: Τα κάναμε σαλάτα.» Ο Βαρουφάκης φέρεται να διαφώνησε, παραδέχθηκε ότι έγιναν πολλά λάθη, αλλά μια νύχτα σαν εκείνη θα έπρεπε να πανηγυρίζουν το 62% του «Όχι».
Ο Τσίπρας τον ρώτησε αν θα τον πείραζε να παρευρίσκεται στη συζήτηση και ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.
«Οχι, τον θέλω κι εγώ ως μάρτυρα», απάντησε ο Βαρουφάκης, γιατί όπως γράφει κατάλαβε ότι αυτή δεν θα ήταν μια απλή συζήτηση.
«Με ρώτησε αν θα άνοιγαν σύντομα οι τράπεζες -αναζητώντας δικαιολογίες για τη συνθηκολόγησή του». Ο πρώην υπουργός Οικονομικών από τη μεριά του πρότεινε για πολλοστή φορά να ξεκινήσουν την έκδοση ηλεκτρονικών IOUs στη βάση μελλοντικών τόκων και να «κουρέψουν» τα ομόλογα SMP του Ντράγκι. «’Η ενεργοποιείς το σχέδιό μας ή παραδίνεσαι» είπε στον Πρωθυπουργό. Κατόπιν ο Τσίπρας τού είπε:
«Κοίταξε, Γιάνη, οι προβλέψεις σου ήταν σωστές. Αλλά να ποιο είναι το πρόβλημα. Αν άλλες κυβερνήσεις έδιναν αυτά που έδωσα εγώ, η τρόικα θα είχε κλείσει τη συμφωνία. Τους έδωσα περισσότερα από όσα τους έδωσε ποτέ ο Σαμαράς και ακόμη θέλουν να με τιμωρήσουν, όπως είχες πει. Ας δούμε το θέμα κατάματα. Δεν θέλουν να δώσουν συμφωνία ούτε σε εσένα ούτε σε εμένα… Με το 62% εμένα δεν μπορούν να με αγγίξουν. Εσένα μπορούν να σε καταστρέψουν.»
Και συνεχίζει ο κ. Βαρουφάκης στο βιβλίο του: «Εκείνη τη στιγμή ο Αλέξης μού εκμυστηρεύθηκε κάτι που δεν περίμενα. Μου είπε ότι φοβόταν να μην πάμε στου Γουδή, αν επιμέναμε […] Μετά υπαινίχθηκε ότι ετοιμαζόταν κάτι σαν πραξικόπημα και ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Στουρνάρας και οι μυστικές υπηρεσίες ήταν σε συναγερμό.»
Η πιο ηλίθια ιδέα
«Ο Αλέξης μου είπε ότι ο Δραγασάκης προσπαθούσε να τον πείσει να απαλλαγεί από εμένα, την Αριστερή Πλατφόρμα και τον Καμμένο και να φτιάξει κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Και τον διαβεβαίωνε ότι μόλις έκλεινε η συμφωνία με την τρόικα θα μπορούσε να απαλλαχθεί από τα τρία κόμματα και να με επαναφέρει.
Του είπα ότι αυτή ήταν η πιο ηλίθια ιδέα που είχα ακούσει.
Χαμογέλασε και χρησιμοποίησε μια έκφραση για τον Δραγασάκη η οποία δεν μπορεί να μεταφερθεί».
Ο Τσίπρας συνέχισε:
«Υπάρχει όμως κάτι στην ιδέα να προχωρήσουμε με δύο τρόπους, έναν δημόσιο και έναν κρυφό. Δημοσίως να προσεγγίσουμε τους δανειστές με έναν δεξιό τρόπο ότι τώρα είμαστε «τα καλά παιδιά», και ταυτόχρονα στο παρασκήνιο, να ετοιμάζουμε την αντεπίθεσή μας».
«Διηγήθηκα τα πάντα στην κάμερα της Δανάης»
Αυτό το διπλό παιχνίδι έπαιξε ο Τσίπρας, το καλοκαίρι του 2015 με την αντιπολίτευση, της οποίας τη συναίνεση απέσπασε για να κλείσει η συμφωνία με τους εταίρους. Και ενώ διαβεβαίωνε τους πολιτικούς αρχηγούς ότι δεν θα πάει σε εκλογές, αθέτησε το λόγο του και τον Αύγουστο προκήρυξε αιφνιδιαστικά πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Ο Βαρουφάκης του είπε ότι είναι μια κακή ιδέα και τον ρώτησε τι θα κάνει τώρα που παραδόθηκε. Ανασχηματισμό, του απάντησε ο Τσίπρας και τον ρώτησε ποιόν θα σκεφτόταν για αντικαταστάτη του.
«Ήξερα ότι είχε συμφωνήσει με τον επόμενο υπουργό Οικονομικών αλλά έπαιξα το παιχνίδι και του πρότεινα τον Ευκλείδη (τον οποίο προσφέρθηκα να πείσω και εκείνος υποκρίθηκε ότι ήθελε να το σκεφτεί)». Ο Τσίπρας του πρότεινε να μετακινηθεί στο υπουργείο Οικονομίας. «Και ο Σταθάκης;» ρώτησα.
«Θα χαρώ να μην τον ξαναδώ μπροστά μου. Αστον να χαθεί στα μετόπισθεν της βουλής».
Ο Βαρουφάκης του απάντησε ότι δεν ενδιαφέρεται, ότι ζει και αναπνέει για την αναδιάρθωση του χρέους και ότι αφού εγκατέλειψε αυτόν τον στόχο δεν είχε λόγο να είναι υπουργός.
«Μπορείς να διαλέξεις άλλο υπουργείο, όπως το υπουργείο Πολιτισμού που εσύ και η Δανάη το ξέρετε τόσο καλά».
Αφού αρνήθηκε και αυτή την προσφορά, ο Βαρουφάκης επέστρεψε στο σπίτι του, διηγήθηκε τα πάντα «στη Δανάη και στην κάμερά της», κοιμήθηκε για κανα-δυό ώρες και έπειτα έγραψε την έβδομη και τελευταία επιστολή παραίτησής του, ανακοινώνοντας στο blog του: «Minister no more».
«Θέλω τον Λαφαζάνη υπουργό για να μη μας κατουράει απ’έξω»
Στο βιβλίο περιγράφεται η πρώτη ενδοκυβερνητική κρίση. Ο Τσακαλώτος είχε μείνει εκτός, χάριν του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Ο Βαρουφάκης θορυβημένος τηλεφώνησε στον Τσίπρα, ο οποίος του είπε ότι πρότεινε στον Τσακαλώτο να αναλάβει υφυπουργός Οικονομικών και αρνήθηκε.
«Μου μίλησε άσχημα Γιάνη. Γάμ..σέ τον!»
Ο Βαρουφάκης επέμεινε. Το ίδιο και ο Τσίπρας. «Χρειάζομαι τον Λαφαζάνη στην κυβέρνηση σε οικονομικό υπουργείο για να μη μας κατουράει απ’ έξω».
Τελικά ο Τσακαλώτος ανέλαβε αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών με αρμοδιότητα τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Στο πρώτο τους ταξίδι στο εξωτερικό, ο Βαρουφάκης δούλευε τις παρεμβάσεις του και ο Ευκλείδης «στο αεροπλάνο διάβαζε ένα μυθιστόρημα της Τζέιν Οστιν».
Μετά την συνθηκολόγηση
Η βραδινή σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, πριν από την τραπεζική αργία. Ο Βαρουφάκης επέμενε στο παράλληλο σύστημα, ο Δραγασάκης έθεσε βέτο λέγοντας ότι πρόκειται για επικίνδυνους λεονταρισμούς, που θα προκαλούσαν άσκοπη σύγκρουση με τον Ντράγκι.
«Κανένας άλλος δεν μίλησε. Όλοι κοίταζαν τον Αλέξη, που πλησίασε στο παράθυρο ανάβοντας τσιγάρο -μια καινούρια συνήθεια.
«Θα συνταχθούμε με τον Δραγασάκη, Γιάνη», είπε. Κοίταξα στο δωμάτιο. Μόνο ο Ευκλείδης με υποστήριζε».
Μετά ο Βαρουφάκης πρότεινε να μείνουν ανοιχτές οι τράπεζες τη Δευτέρα, να ξεμείνουν από λεφτά και να τις κλείσουν οι ίδιοι οι τραπεζίτες.
«Και τότε να βγούμε στους δρόμους να διαδηλώσουμε μαζί με τους πολίτες κατά της τρόικας. Αυτή τη φορά ούτε ο Ευκλείδης ήταν μαζί μου».
Η πρώτη γνωριμία Τσίπρας Βαρουφάκη και ο παππάς
Το ειδύλλιο του Βαρουφάκη με τον Τσίπρα ξεκίνησε στις αρχές του 2011, όταν ο Νίκος Παππάς του τηλεφώνησε για να συναντηθούν οι τρεις τους στου Ψυρρή.
«Όταν μπήκα, εκείνος και ο Παππάς κάθονταν ήδη στο τραπέζι και παράγγελναν μεσημεριανό. Η φωνή του Αλέξη ήταν ζεστή, το χαμόγελό του ανεπιτήδευτο, η χειραψία του προμήνυε έναν πιθανό φίλο. Ο Παππάς είχε μεγαλύτερα μάτια και ένρινη φωνή. Αστειευόταν συνεχώς, είτε το θέμα ήταν αστείο είτε τραγικό, και προσπαθούσε να εκπέμψει εξουσία ενώ παρίστανε ότι είναι «ο άνθρωπός σου». Από την αρχή έγινε φανερό ότι ο Παππάς ήταν ο έμπιστος του νεαρού πρίγκηπα, αυτός που τον συγκρατούσε ή τον κέντριζε, και αυτή η αρχική εντύπωση διατηρήθηκε σε όλη την ταραγμένη περίοδο που ακολούθησε: αυτοί οι δύο νεαροί άνδρες, της ίδιας ηλικίας αλλά διαφορετικού ταμπεραμέντου, δρούσαν και σκέφτονταν σαν ένας.(…)»
Ο Τσίπρας για το Grexit
Ο Αλέξης ταλαντευόταν πάνω σε ένα βασικό ζήτημα: αν η Ελλάδα έπρεπε να μείνει στο ευρώ. Στη διάρκεια της συζήτησης, η στάση του μου φάνηκε αδιάφορη και ανώριμη. Νοιαζόταν περισσότερο να έχει υπό έλεγχο τις συνιστώσες στο κόμμα του παρά να ξεκαθαρίσει στο μυαλό του ποιά ήταν η σωστή πολιτική. (…)
«Γιατί δεν μπορούμε να τους πούμε ότι αν δεν δεχθούν την απόρριψη του προγράμματός τους θα φύγουμε από το ευρώ;» ρώτησε ο Αλέξης.
O Βαρουφάκης του εξήγησε τι θα σήμαινε ένα τελεσίγραφο της Ελλάδας προς τους εταίρους της.
«Όμως πολλοί άνθρωποι, όπως ο Πολ Κρούγκμαν, λένε ότι θα είμαστε καλύτερα έξω από την ευρωζώνη» απάντησε νευρικά ο Τσίπρας. Για να ταρακουνήσω τον νωθρό τρόπο σκέψης του, του περιέγραψα τι θα συνέβαινε αμέσως μόλις ανακοινωνόταν το Grexit. «Είσαι προετοιμασμένος να τα πεις αυτά στους ψηφοφόρους; Μήπως είναι καλύτερα να τους εξηγήσεις μια στρατηγική διαπραγμάτευσης; Ο Αλέξης έμοιαζε να είναι αλλού, απασχολημένος με τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ».
