Γιώργος Καρελιάς*: Η Θάνου, οι άλλοι, η υποκρισία

Δεν είναι η πρώτη που «αμάρτησε». Έχουν προηγηθεί άλλοι, από την άλλη πλευρά. Αν είναι σκάνδαλο ο διορισμός της στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι ο διορισμός των προέδρων των ανώτατων δικαστηρίων από τις κυβερνήσεις. Μόλις αλλάξει αυτό, να απαγορευθεί και ο διορισμός τους σε πολιτικές θέσεις

Κάποτε πρέπει να σταματήσει η τόσο μεγάλη υποκρισία που κυριαρχεί στο δημόσιο βίο (δεν θα γίνει, αλλά ας κάνουμε μια θερινή ευχή). Τουλάχιστον όσοι έχουν τη φωλιά τους λερωμένη να μην έχουν το θράσος να βλέπουν ακαθαρσίες μόνο στη φωλιά του γείτονα.

Η κυρία Βασιλική Θάνου δεν πρόλαβε να αποχωρήσει από την προεδρία του Αρείου Πάγου (λόγω ορίου ηλικίας, το οποίο πάσχισε να επεκτείνει, ώστε να μείνει μέχρι τα  γεράματα, αλλά απέτυχε) και ανακοινώθηκε ο διορισμός της στο Νομικό Γραφείο του Πρωθυπουργού. Σε μια κανονική χώρα, σαν κι αυτές όπου τηρούνται ορισμένες αρχές δεοντολογίας (αν δεν υπάρχουν ασυμβίβαστα), αυτό δεν θα γινόταν. Τουλάχιστον μέχρι να περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Να τηρούνται κάποια προσχήματα, βρε αδερφέ!

Όμως, η Ελλάδα δεν ανήκει σ’ αυτές τις χώρες και αυτά είναι ψιλά γράμματα. Επομένως, οι αντιδράσεις για το διορισμό της κυρίας Θάνου είναι υποκριτικές, ιδιαίτερα αν προέρχονται από κόμματα και στελέχη τους που έχουν κάνει στο παρελθόν ακριβώς το ίδιο!

Η ΝΔ, που σκίζει τα ιμάτιά της για την κυρία Θάνου, έχει στις τάξεις της τον Χαράλαμπο Αθανασίου. Ο οποίος έφυγε από Αρεοπαγίτης και έγινε βουλευτής της ΝΔ και αμέσως μετά υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Σαμαρά (2012)!

Ερώτημα πρώτον: τότε δεν ίσχυαν τα περί διάκρισης των εξουσιών, που επικαλείται σήμερα η ΝΔ;

Ερώτημα δεύτερον: σε τι διαφέρει ο διορισμός του Αθανασίου από αυτόν της Θάνου; Και ποια είναι ισχυρότερη θέση, του υπουργού ή του (της) επικεφαλής του Νομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού; Οι απαντήσεις είναι, νομίζω, αυτονόητες.

Δεν είναι, λοιπόν, η πρώτη φορά που ανώτατοι δικαστές καταλαμβάνουν πολιτικές θέσεις. Εμβληματικότερη περίπτωση είναι αυτή του Χρήστου Σαρτζετάκη (είχε γίνει Αρεοπαγίτης), ο οποίος το 1985 επελέγη για Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Σαρτζετάκης ήταν ΠΑΣΟΚ; Δεν έχει σημασία, ταυτίστηκε μαζί του, αφού η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τον επέλεξε. Οπως και ο Αθανασίου (ήταν ή έγινε) ΝΔ. Η Θάνου είναι ΣΥΡΙΖΑ; Πιθανότατα έγινε, αφού η κυβέρνησή του την επέλεξε.

Κατά καιρούς έχουν γίνει όργια με τη δικαστική επετηρίδα. Ένα μόνο παράδειγμα. Για να γίνει Πρόεδρος του Αρείου Πάγου ο Βασίλης Κόκκινος στη δεκαετία του ’90, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έκανε μακροβούτι στην επετηρίδα από τον Πειραιά έως το Σούνιο. Βλέπετε, θα ήταν ο πρόεδρος του Ειδικού Δικαστηρίου, το οποίο θα δίκαζε τον Ανδρέα Παπανδρέου. Όχι πώς το ΠΑΣΟΚ δεν είχε κάνει ανάλογα στη δεκαετία του ‘80.

Είμαστε στο 2017 και κάποια πράγματα θα έπρεπε να έχουν αλλάξει. Θα έπρεπε να προβλέπονται κάποια ασυμβίβαστα. Για παράδειγμα, θα έπρεπε να περάσουν ένα, δύο ή τρία χρόνια από την αποχώρησή τους μέχρι οι ανώτατοι δικαστές να μπορούν να καταλαμβάνουν πολιτικές θέσεις. Αλλά ουδείς φρόντισε γι’ αυτό, άρα οι φωνές σήμερα είναι υποκριτικές.

Η κυρία Θάνου δεν έκανε καλή θητεία στην προεδρία του Αρείου Πάγου. Οχι επειδή σήμερα διορίστηκε στο Νομικό Γραφείο του Πρωθυπουργού. Για άλλους λόγους. Για παράδειγμα, έδειξε δυσανεξία στην κριτική και συμπεριφέρθηκε αυταρχικά, μηνύοντας τον καθηγητή Σταύρο Τσακυράκη ακριβώς γιατί της άσκησε κριτική. Πρωτοφανές γεγονός στην ιστορία του θεσμού αυτού. Δεύτερο παράδειγμα: προσπάθησε να πετύχει την παράταση της θητείας των προέδρων των ανώτατων δικαστηρίων, δηλαδή (και) της δικής της, γνωρίζοντας ότι το απαγορεύει το Σύνταγμα. Όσοι τα είπαμε στην ώρα τους (εδώ και εδώ) δικαιούμεθα να θυμίσουμε και τα αμαρτήματα των άλλων. Όσοι πορεύονται με οδηγό «τα εμά εμά και τα σα εμά» είναι αναξιόπιστοι.

Η υπενθύμιση όσων έκαναν οι προηγούμενοι δεν γίνεται για να «αθωωθούν» όσα -ορισμένα χειρότερα- κάνουν οι σημερινοί, οι οποίοι αντιγράφουν μια χαρά την καθεστωτική λογική των «παλιών». Γίνεται επειδή ορισμένοι θέλουν να ξεχνούν πώς ξεκίνησαν όλα αυτά. Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ τα βρήκαν και τα συνεχίζουν. Οι προηγούμενοι -όσοι έχουν κυβερνήσει- δεν δικαιούνται να παριστάνουν τους τιμητές. Δικαιούνται όσοι δεν τα έχουν κάνει, γι’ αυτό είναι σωστή -και εύλογη- η κριτική που άσκησε το Ποτάμι.

Αν, λοιπόν, είναι σκάνδαλο ο σημερινός διορισμός της κυρίας Θάνου, μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι ο διαχρονικός διορισμός των προέδρων των ανώτατων δικαστηρίων από τις κυβερνήσεις. Όσοι σήμερα διαμαρτύρονται ας διακηρύξουν ότι θα το αλλάξουν με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Και μετά ας απαγορεύσουν και τον διορισμό των «αποστρατευομένων» σε πολιτικές θέσεις, τουλάχιστον μέχρι να περάσει ένα εύλογο διάστημα, ώστε να τηρούνται κάποια προσχήματα. Ο πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Χριστόφορος Σεβαστίδης προτείνει η απαγόρευση να ισχύει για τρία χρόνια μετά τη συνταξιοδότησή τους.

Αυτή είναι η σωστή θέση και όχι τα κλαψουρίσματα για το διορισμό της Θάνου από όσους «ξεχνούν» τα δικά τους. Η τέως πρόεδρος δεν έπρεπε να δεχθεί, ξεπέρασε κάθε όριο δεοντολογίας. Αλλά φαίνεται ότι της αρέσει πολύ η καρέκλα. Το είχε δείξει. Οι οψίμως αντιδρώντες ας κοιτάξουν τη δική τους γούνα, που χρειάζεται πολλά ράμματα. Σ’ αυτούς ταιριάζει η ρήση της Γραφής «Ουαί υμίν, υποκριταί».

*O Γιώργος Καρελιάς είναι αρθρογράφος της ιστοσελίδας www.protagon.gr, απ’ όπου προέρχεται και το άρθρο.