Σωτήρης Λουρίδας*: Διδασκαλία Μαθηματικών του Δημοτικού από Μαθηματικούς και όχι Δασκάλους ΝΑΙ ή ΟΧΙ;

Προσωπικά δηλώνω υπερήφανος που συνέγραψα ενσυνείδητα με τον δάσκαλο μου στο Δημοτικό Πρακτική Αριθμητική από τις εκδόσεις Λιβάνη και το λέω ευθαρσώς αφού πλέον ο Λιβάνης δεν εκδίδει βιβλία που αφορούν στη διδασκαλία μαθημάτων Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου. Το έκανα για να τιμήσω τον δάσκαλο μου (που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή) που μαζί με τη τότε επίσης δασκάλα μου μας ενέπνευσαν μέσω της διδασκαλίας της Πρακτικής Αριθμητικής και της Πρακτικής Γεωμετρίας σε τέτοια επίπεδα που μόνο από αυτούς ερωτευτήκαμε τα Μαθηματικά.

Απέναντι σε τέτοιους δασκάλους και σε επίλυση προβλημάτων αριθμητικής και σκέψης κάποιοι τιτλούχοι ή «τιτλούχοι» Μαθηματικοί θα αισθάνονταν πολύ άβολα …

Τέλεια διδασκαλία της μεθόδου της ανάλυσης (σκέψης) της δομής του προβλήματος, της σύνθεσης (λύσης) κτλ.

Προσωπικά με εκπλήσσει η άνεση που κάποιοι συνάδελφοι Μαθηματικοί είναι έτοιμοι για όλα. Μπορούν δηλαδή με άνεση να διδάξουν κατανοητά τα πάντα και το δηλώνουν ευθαρσώς λες και πρόκειται για διδασκαλία ρουτίνας. Τι θες πρακτική αριθμητική … εμείς είμαστε εδώ, Ευκλείδεια … εμείς είμαστε εδώ…

Προσωπικά Όχι δεν ανήκω σε αυτούς.

Προσωπικά επίσης δηλώνω ότι όπως λέμε ότι οι σημερινοί δάσκαλοι που προέρχονται από θεωρητική κατεύθυνση ή 3η δέσμη δεν μπορούν να διδάξουν εύκολα Αριθμητική σε αρχικό επίπεδο ΧΩΡΙΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΣΑΝ ΑΤΟΜΑ να φταίνε, έτσι πιστεύω ότι και οι Μαθηματικοί δεν μπορούμε εκ προοιμίου να διδάξουμε αριθμητική με απόδοση στο Δημοτικό. Ας γίνει πειραματισμός με ελευθερία στην κατάθεση αποριών από τους μαθητές. Εδώ υπάρχουν συνάδελφοι που λόγω της υψηλής τους θεωρητικής ενασχόλησης δεν καταδέχονται να διδάξουν εφαρμοσμένα μαθηματικά ως τάχα μου υποδεέστερα και θα διδάξουν αριθμητική σε παιδιά μέχρι 12 χρόνων; Μακάρι…

Οι Δάσκαλοι όμως στους οποίους αναφέρομαι (αρχικά θεωρητικών προδιαγραφών) έχουν γνώση της αδυναμίας τους αυτής ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ θέλουμε δεν θέλουμε και αργά αλλά σταθερά ακόμα πληρώνοντας και από τη τσέπη τους την καλύπτουν, σε αντίθεση με τους μαθηματικούς εκείνους που δεν έχουν γνώση της αδυναμίας τους αυτής, και θεωρούν οι ίδιοι για τον εαυτό τους ότι μπορούν, οπότε τελικά καταλήγουν να τους φταίνε όλοι οι άλλοι και η αποτυχία να είναι πάνω από βέβαιη.

ΌΧΙ δεν είναι εύκολο ο Μαθηματικός να αλλάξει νοοτροπία και να διδάξει αριθμητική στο Δημοτικό ΚΤΙΖΟΝΤΑΣ.

Εκείνο που θέλουν οι δάσκαλοι που αναφέραμε είναι ΜΟΝΟ ΕΝΑ για να γίνουν ακόμα περισσότερο οι φυσικοί κατάλληλοι για να διδάξουν τα αρχικά θεμέλια της θετικής σκέψης και αυτό είναι σεμινάρια ουσίας (και όχι ρουτίνας για το τυπικόν της υποθέσεως κτλ. ή για να ενισχύσουν τον κορβανά τους κάποιοι ημέτεροι επιμορφωτές, … αλλά ξεχάστηκα αφού αυτά στην Ελλάδα δεν γίνονται) πάνω σε αυτά που θα διδάξουν και σε συνεχή περιοδική βάση.

Στους δασκάλους αυτούς έχει γίνει ένα «έγκλημα εκ προμελέτης» από «έγκριτους κλασικούς μαθηματικούς» τέτοιο που ηθικά δεν θα έπρεπε αυτοί που το έκαναν να κυκλοφορούν ελεύθεροι στο μαθηματικό και παιδαγωγικό περιβάλλον της πατρίδας. Θα το καταγγείλω στον αέρα για πρώτη φορά. Οι δάσκαλοι μόλις εισέρχονταν τουλάχιστον πριν λίγα χρόνια στο Πανεπιστήμιο πήραν ένα από τα ισχυρότερα ΣΟΚ για να μισήσουν τα μαθηματικά από τους «έγκριτους» αυτούς κυρίους. Διδασκαλία της Ευκλείδειας Γεωμετρίας όχι στις έννοιες και στην απαλή μορφή της σκέψης με επίλυση όμορφων απλών προβλημάτων, αλλά σε εξειδικευμένο υψηλό πολλαπλό επίπεδο τέτοιο που στα Μαθηματικά τμήματα και στις Πολυτεχνικές σχολές δεν γίνεται. Άλγεβρα Γραμμική και Άλγεβρα Γκαλουά σε επίσης υψηλό επίπεδο, θεωρία αριθμών και μόντουλα σε επίσης υψηλό επίπεδο κλπ. και όλα αυτά σαν εργαλεία για να μπουν στη τάξη να διδάξουν μαθηματική σκέψη μέσω της αριθμητικής και της πρακτικής Γεωμετρίας και στερεομετρίας και όλα αυτά χωρίς το παραμικρό background. ΕΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΑΓΑΠΗΤΟΙ, ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ;

Δηλαδή φταίνε οι δάσκαλοι που φέτος πάτωσαν στα Μαθηματικά οι υποψήφιοι για τα Πανεπιστήμια και γιατί οι ίδιοι δεν καρπώνονται την καλλίτερη απόδοση πριν κάποια χρόνια σε πολύ δυσκολότερα θέματα;

Θα πρέπει να γίνει άρδην ΧΘΕΣ αλλαγή των Μαθηματικών που διδάσκονται οι συνάδελφοι δάσκαλοι στις σχολές τους με κατεύθυνση τον εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών με στόχο την απόδοση τους στη τάξη. Θα πρέπει οι δάσκαλοι να δίνουν Μαθηματικά για την εισαγωγή τους στις σχολές τους αλλά σε επίπεδο πρακτικής αριθμητικής, προβλημάτων σκέψης, απλής Ευκλείδειας Γεωμετρίας και απλών εφαρμογών στη Φυσική και όχι σε επίπεδο Απειροστικού λογισμού κτλ. … Τι να πρωτοπεί κανείς;

Αυτές είναι κάποιες σκέψεις μου που αισθάνθηκα την ανάγκη να σας καταθέσω με ειλικρίνεια και μόνο με ένα φόβο μήπως ο κοινωνικός αυτοματισμός αγγίξει αρνητικά τους δασκάλους μας και αντί να συνεργαστούμε μαζί τους να τους γκρεμίσουμε ως έννοια από την κοινωνία μας με σίγουρα ολέθρια αποτελέσματα. ΘΑ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΣΑ ΑΠΛΑ, ευχαριστώντας θερμά όποιος φίλος μου απαντήσει να έχει πρώτα διαβάσει το σύνολο της τοποθέτησης μου και όχι αποσπασματικά δηλαδή κάποια σημεία της.

*O Σωτήρης Λουρίδας είναι Μαθηματικός με μεταπτυχιακό δίπλωμα στην διαφορική γεωμετρία από το Πανεπιστήμιο του Ρόττερνταμ και μέλος της ομάδας των προπονητών καθηγητών των εθνικών ομάδων της Ε.Μ.Ε. Υπεύθυνος της «Άσκησης του μήνα» της Ε.Μ.Ε. και μέλος της συντακτικής επιτροπής του μαθηματικού περιοδικού «Ευκλείδης Β΄» της Ε.Μ.Ε. Είναι μέλος της Ε.Μ.Ε., της Α.Μ.S (American Mathematical Society), της «Κυπριακής Μαθηματικής Εταιρείας» και της «Κυπριακής Αστροναυτικής Εταιρείας» και συγγραφέας πολλών μαθηματικών βιβλίων. Επίσης έχει συγγράψει με τον Μιχαήλ Ρασσιά το βιβλίο «Problem solving in Euclidean Geometry in the spirit of the IMO» από τις εκδόσεις Springer με προλογίσαντα τον M. Freedman (Fields Medal 1986)