Βόμβα Ρέγκλινγκ: Η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει την «ιδιοκτησία» του τρέχοντος προγράμματος

Τα πυρά του εναντίον υπουργών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έστρεψε – χωρίς να τους κατονομάσει – ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΡΤ ο κ Ρέγκλινγκ επεσήμανε ότι η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει την «ιδιοκτησία» του τρέχοντος προγράμματος.
«Ιδιοκτησία σημαίνει ότι όλοι στην κυβέρνηση και ευρύτερα στο Δημόσιο στηρίζουν το πρόγραμμα. Κι αυτό που βλέπουμε κάποιες φορές έως σήμερα, είναι ότι δουλεύουμε πολύ καλά με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, όμως κάποιοι άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης ορισμένες φορές αμφισβητούν μέτρα τα οποία έχουν συμφωνηθεί, συγκεκριμένες αποκρατικοποιήσεις, κι αυτό στέλνει ένα μήνυμα στις αγορές και ευρύτερα στο ευρωπαϊκό κοινό ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν στηρίζει πλήρως το πρόγραμμα. Και αυτό δεν είναι καλό σε ό,τι αφορά την εμπιστοσύνη» είπε με έμφαση ο επικεφαλής του ESM.
Παράλληλα ως προϋπόθεση επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές, ακόμη και εντός του 2017 έθεσε την συνέχιση των μεταρρυθμίσεων για τις οποίες έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση στο μνημόνιο.
Όπως είπε ο κ. Ρέγκλινγκ η Ελλάδα, «αργότερα εντός του έτους ή τον επόμενο χρόνο θα είναι πιθανό να επιστρέψει στις αγορές, αν το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων συνεχιστεί με επιτυχία όπως έχει συμφωνηθεί. Κι αυτό γιατί οι αγορές παρακολουθούν πολύ προσεκτικά τι συμβαίνει με την ιδιοκτησία του προγράμματος, το αν η κυβέρνηση συνεχίζει να εφαρμόζει όσα έχουν συμφωνηθεί με το Eurogroup και τον ΕSM. Αν συμβεί αυτό τότε πιστεύω ότι είναι λογικό να στραφεί στις αγορές».

Ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης

Στις 15 Ιουνίου το Γιούρογκρουπ κατέληξε σε μία συμφωνία για την Ελλάδα. Είστε ικανοποιημένος με αυτή τη συμφωνία;
Ναι. Ήταν ένα σημαντικό βήμα να καταλήξουμε σε αυτή τη συμφωνία με ομοφωνία από το Γιούρογρουπ γιατί μετά από τις εθνικές διαδικασίες σε ορισμένα κράτη-μέλη, θα μας επιτρέψει να προχωρήσουμε σε μια σημαντική εκταμίευση για την Ελλάδα, στις αρχές Ιουλίου. Έτσι η ελληνική κυβέρνηση θα μπορεί να εξυπηρετήσει την αποπληρωμή χρέους τον Ιούλιο, ουσιαστικά στα τέλη Ιουλίου. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου σε ιδιώτες, ώστε η συγκεκριμένη διαδικασία αποπληρωμής να μπορεί να συνεχιστεί και να επιτρέψει να υπάρχει ενίσχυση των αποθεματικών, πολύ σημαντικό για την εμπιστοσύνη των αγορών.
 Οπότε πιστεύω ότι είναι ένα σημαντικό βήμα. Δεν είναι το τέλος του προγράμματος. Όπως είπε και πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, έχουμε ακόμα ένα χρόνο με το υπάρχον πρόγραμμα. Όμως αυτό ήταν το σημαντικό βήμα, το οποίο χρειάζονταν τώρα.

Πότε πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για την Ελλάδα για να επιστρέψει στις αγορές. Αν δεν είναι επιτυχής, αν υπάρξουν κάποια προβλήματα.  Αν τα επιτόκια είναι πολύ υψηλά.

Δεν γνωρίζω τους ακριβείς μήνες. Ωστόσο πιστεύω ότι αργότερα εντός του έτους ή τον επόμενο χρόνο θα είναι πιθανό να επιστρέψει στις αγορές, αν το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων συνεχιστεί με επιτυχία όπως έχει συμφωνηθεί. Κι αυτό γιατί οι αγορές παρακολουθούν πολύ προσεκτικά τι συμβαίνει με την ιδιοκτησία του προγράμματος, το αν η κυβέρνηση συνεχίζει να εφαρμόζει όσα έχουν συμφωνηθεί με το Γιούρογκρουπ και τον ΕSM. Αν συμβεί αυτό τότε πιστεύω ότι είναι λογικό να στραφεί στις αγορές. Η εμπειρία μας από άλλες χώρες που ήταν σε πρόγραμμα, όπως  Πορτογαλία,  Ιρλανδία, και Κύπρος βγήκαν επίσης στις αγορές αρκετούς μήνες πριν το τέλος του προγράμματος. Είναι λογικό γιατί η χώρα θα πρέπει να δει πως αντιδρούν οι αγορές.  Δεν θα είναι καλό να περιμένει έως το τέλος του προγράμματος και να προχωρήσει  εκείνη τη στιγμή.

Αν όχι, αν δεν μπορέσουμε να επιστρέψουμε στις αγορές έως το τέλος του προγράμματος. Πώς ο ΕSM μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα;
Τώρα έχουμε περισσότερο από ένα χρόνο, 14 μήνες ακόμα. Κι όπως είπα αν το πρόγραμμα εφαρμοστεί πλήρως, αν αυτό συνεχιστεί, αυτή τη στιγμή είμαστε ευτυχείς με τις τελευταίες αποφάσεις που ελήφθησαν. Η πρόοδος είναι σημαντική, η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν ισχυρή. Πέρυσι η Ελλάδα είχε δημοσιονομικό πλεόνασμα. Η συμφωνία προβλέπει ότι εφέτος το πρωτογενές  πλεόνασμα θα πρέπει να είναι 1,75% του ΑΕΠ, του χρόνου 3,5% που είναι και η βάση με την οποία το Γιούρογρουπ συμφώνησε πιο συγκεκριμένες «ιδέες» για πιθανή ελάφρυνση του χρέους αργότερα, το επόμενο έτος.  Πιστεύω ότι όλα αυτά μαζί, και βασισμένα στην υπόθεση ότι οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζονται, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η αντίδραση των αγορών θα είναι θετική.

Έως τώρα το ΔΝΤ δεν έχει συμμετάσχει σε πρόγραμμα επί της αρχής με ανεπτυγμένη χώρα. Τη δεκαετία του ΄80 είχαμε 19 χώρες που το ΔΝΤ προχώρησε σε κάτι αντίστοιχο. Η Ελλάδα νομίζω θα είναι η μοναδική, έως τώρα. Τι μήνυμα πιστεύετε ότι στέλνει στους επενδυτές και στις αγορές;
Δεν νομίζω ότι το ΔΝΤ διαχωρίζει την πολιτική του προσεγγίζοντας τη σε αναπτυσσόμενες χώρες και πιο ώριμες οικονομίες.  Αυτό το μέρος των «εργαλείων» του ΔΝΤ να έχει μια συμφωνία επί της αρχής όταν αναμένει πιο συγκεκριμένες αποφάσεις από τους πιστωτές για πιθανή ελάφρυνση του χρέους, είναι ανεξάρτητο από την οικονομική κατάσταση μιας χώρας. Είναι κάτι που το ΔΝΤ έχει ξανακάνει. Αυτό που είναι σημαντικό τώρα, ήταν σημαντικό για το Γιούρογρουπ και πιστεύω ότι είναι σημαντικό για τις αγορές, είναι ότι δεσμεύονται πλήρως και οι 4 θεσμοί, ΕSM, Κομισιόν, ΕΚΤ και ΔΝΤ στο πακέτο πολιτικής. Είμαστε όλοι ικανοποιημένοι με το πακέτο που συμφωνήθηκε τους τελευταίους μήνες, ψηφίστηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο και τώρα θα εφαρμοστεί . Αυτό αποτελεί ισχυρό μήνυμα, ήταν η βάση για να δράσει το Γιούρογκρουπ, να απελευθερώσει την επόμενη δόση. Πιστεύω ότι οι αγορές αυτό θα το δουν θετικά.

Σχετικά με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, τι αποτελέσματα έχουν πετύχει έως τώρα; Μπορούν να ενισχυθούν περαιτέρω;
Το είδος των βραχυπρόθεσμων μέτρων έχει σαφώς καθορισμένο. Έχουμε εφαρμόσει αρκετά από αυτά. Εκείνα που σχετίζονται με τις αγορές είναι σε εξέλιξη γιατί γνωρίζουμε ότι χρειάζεται γύρω στον ένα χρόνο για να εφαρμοστούν πλήρως. Αλλά το συνολικό μέγεθος των βραχυπρόθεσμών μέτρων είναι ξεκάθαρο. Δεν θα ενισχυθούν. Γνωρίζουμε ότι είναι μόνο ένα μέρος. Χθες έγινε μια πιο συγκεκριμένη συζήτηση για πιθανά μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους τα οποία θα εφαρμοστούν στο τέλος του προγράμματος. Όλοι γνωρίζουμε ότι η προσέγγιση έγινε με βάση τα όσα είχαν αποφασιστεί πέρυσι. Πιο σημαντικό όμως για τους Έλληνες πολίτες είναι να καταλάβουν ότι υπάρχει μια μακροπρόθεσμη δέσμευση από το Γιούρογρουπ να είναι έτοιμο να βοηθήσει περαιτέρω μακροπρόθεσμα, αν υπάρξουν απροσδόκητες εξελίξεις, οι οποίες κάνουν τη «ζωή» της ελληνικής οικονομίας δύσκολη.
Πιστεύω ότι είναι μια πολύτιμη δέσμευση που δεν έχουν άλλες χώρες εκτός Ευρώπης. Αυτό δείχνει τη συνεχή αλληλεγγύη που δείχνει το Γιούρογκρουπ για την Ελλάδα, στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον.

Από το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης το 2010 έως τώρα, ακούμε ότι η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει την ιδιοκτησία του προγράμματος. Μπορείτε να μας πείτε τι σημαίνει αυτό όσο πιο απλά γίνεται;
Σωστά. Τίθεται πολύ συχνά η ιδιοκτησία. Επίσης πιστεύω ότι είναι σημαντικό να δούμε αυτή την ιδιοκτησία. Ιδιοκτησία σημαίνει ότι όλοι στην κυβέρνηση και ευρύτερα στο Δημόσιο στηρίζουν το πρόγραμμα. Κι αυτό που βλέπουμε κάποιες φορές έως σήμερα, είναι ότι δουλεύουμε πολύ καλά με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, όμως κάποιοι άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης ορισμένες φορές αμφισβητούν μέτρα τα οποία έχουν συμφωνηθεί, συγκεκριμένες αποκρατικοποιήσεις,  κι αυτό στέλνει ένα μήνυμα στις αγορές και ευρύτερα στο ευρωπαϊκό κοινό ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν στηρίζει πλήρως το ελληνικό πρόγραμμα. Αυτό δεν είναι καλό για την εμπιστοσύνη.

Πιστεύετε ότι ήρθε η ώρα ο ΕSM να μετατραπεί σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο; Επίσης, θα ήθελα να ακούσω τη γνώμη σας για το έγγραφο προβληματισμού της Κομισιόν γύρω από την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης;
Υπάρχει μια γενική συζήτηση για την ενίσχυση της Νομισματικής Ένωσης. Νομίζω ότι είναι καλό να το σκεφτούμε. Πρώτα όμως να θυμηθούμε τι έχει γίνει έως τώρα. Από τότε που ξέσπασε η κρίση, το 2009 και 2010, έχουμε κάνει πολλά στη νομισματική ένωση, τα οποία βοήθησαν την ενιαία αγορά να λειτουργήσει καλύτερα από ότι πριν την κρίση. Ένα παράδειγμα είναι ο ESM. Είναι επίσης η τραπεζική ένωση, η οποία ξεκίνησε πριν από 3 χρόνια. Έχουμε πετύχει έναν ευρύτερο συντονισμό πολιτικής, επίβλεψης και το πιο σημαντικό οι χώρες οι οποίες έχασαν την πρόσβαση στις αγορές όπως Πορτογαλία, Ιρλανδία, Κύπρος έκαναν αυτό που έπρεπε. Τώρα αποτελούν επιτυχείς περιπτώσεις, έχουν καλή πρόσβαση στις αγορές και ελπίζω ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να ενταχθεί σε αυτή την ομάδα των επιτυχημένων χωρών αργότερα, το επόμενο έτος.  Επομένως, πολλά έχουν γίνει. Βέβαια είναι καλό να σκεφτόμαστε τι άλλο χρειάζεται πραγματικά ώστε η Νομισματική Ένωση να λειτουργεί καλύτερα . Το έγγραφο προβληματισμού που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κάποιες ιδέες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το έχει συζητήσει για αυτό. Πολλές κυβερνήσεις στην Ευρώπη έχουν πολύ συγκεκριμένα σχέδια. Μετά την εκλογή του Εμμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία, αυτή τη συζήτηση διευρύνθηκε. Δεν ξέρω τι ακριβώς θα συμβεί αλλά και την άποψη μου, θα ήταν σημαντικό να ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση, κάτι το οποίο συζητά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γιατί γνωρίζουμε ότι λείπουν ακόμα συγκεκριμένα στοιχεία ώστε η τραπεζική ένωση να είναι πλήρης. Υπάρχει βέβαια και η συζήτηση το τι θα κάνουμε με τον ΕSM. Πολλοί υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να διευρύνουμε τις ευθύνες κάτι το οποίο θεωρώ ότι μπορεί να γίνει, ίσως μετά το τέλος του ελληνικού προγράμματος, το επόμενο έτος.  Όποτε ξεσπάσει μια επόμενη κρίση , πράγμα το οποίο δεν προβλέπω στο εγγύς μέλλον, πιθανόν θα αντιμετωπιστεί χωρίς το ΔΝΤ. Οπότε ο ESM, από αυτή την άποψη θα έχει διευρυμένες αρμοδιότητες και μπορεί να διευρύνει την εξουσία του.

Σχετικά με την ύπαρξη ενός Υπουργού Οικονομικών Ευρωζώνης;  
Αυτή είναι μια ακόμα πρόταση από διάφορες πλευρές συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μακροπρόθεσμα.  Δεν νομίζω άμεσα καθώς θεωρώ ότι είναι σημαντικό πρώτα να ορίσουμε τι ακριβώς θα πρέπει να κάνει ο Υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης. Υπάρχουν αρκετές περιοχές που είναι πιθανές όπως : να συντονίζει την εκπροσώπηση της ευρωζώνης σε διεθνή φόρα όπως το ΔΝΤ, το G7, το G20. Αν αποκτήσουμε δημοσιονομική ικανότητα, έναν προϋπολογισμό για την Ευρωζώνη, διαφορετικό από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, τότε θα ήταν λογικό να έχουμε έναν υπουργό Οικονομικών υπεύθυνο γι΄ αυτό. Επομένως πιστεύω ότι πάντα θα πρέπει να ορίσουμε ποια είναι τα καθήκοντα ενός τέτοιου είδους υπουργού Οικονομικών, πριν δημιουργήσουμε τη συγκεκριμένη θέση.

Το 2017 είχαμε τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ολλανδία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τι  δείχνουν για το μέλλον της Ευρώπης;
Μετά το δημοψήφισμα για το ΒREXIT, πέρυσι, επίσης την εκλογή Τράμπ, όλοι ήταν λίγο νευρικοί ότι το κίνημα λαϊκισμού και τα αντιευρωπαϊκά κινήματα θα γίνουν όλο και πιο ισχυρά. Όμως επικράτησε η λογική σε Ολλανδία και Γαλλία καταδεικνύοντας ότι δεν κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Για την ακρίβεια έγινε το αντίθετο. Στη Γαλλία εκλέχθηκε ένα πεπεισμένος ευρωπαϊστής, ο οποίος μιλά ανοιχτά για τις ιδέες του για την Ευρώπη. Αυτός υπήρξε η εναλλακτική του λαϊκιστικού κόμματος στη Γαλλία και  η επιλογή ήταν ξεκάθαρη. Στην Ολλανδία το ίδιο. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα λαϊκιστικά κινήματα έχουν εξαφανιστεί αλλά έχουν πολύ μικρότερη δυναμική απ΄ ότι ορισμένοι φοβούνται. Οπότε πιστεύω ότι αυτό είναι μια καλή βάση πάνω στην οποία μπορούμε να χτίσουμε και να προχωρήσουμε τη συζήτηση και να δούμε που μπορούμε να συμβιβαστούμε ώστε να ενδυναμώσουμε την Ευρωζώνη, να την κάνουμε πιο εύρωστη και λιγότερο ευάλωτη σε μελλοντικές κρίσεις.