Σπύρος Παπασπύρος: «Διλλήματα πολιτισμού»

Πρόσφατα γνώρισα μια αξιόλογη ομάδα καθηγητών των ΤΕΙ Θεσσαλίας και φοιτητών στην Καρδίτσα. Από τα αρωματικά, φαρμακευτικά είδη της πλούσιας βιοποικιλότητας της ελληνικής γής μέχρι την φέτα ή τα δρύινα βαρέλια, την επιχειρησιακή οργάνωση και επιστημονική υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής κ.α. διακρίνει κανείς την φιλοδοξία επιστημόνων και παραγωγών να ανοίξουν τους σύγχρονους δρόμους με σύνθεση της παράδοσης, της γνώσης, της νεωτερικότητας παρά την απουσία εθνικής στρατηγικής και πολιτικής βούλησης. Τα πιστοποιημένα  προϊόντα με γνήσια την ελληνική αλυσίδα -χωρίς βαπτισμένο γάλα, ζώα ή καλό κρασί με ξένα είδη ποικιλιών- ως στόχο της προσπάθειας, με ιθαγένεια που δημιουργεί υπεραξία.

25η Μαρτίου: επαναστατικότητα ιδεών και  πράξεων, πρωτοπορία  Ρήγα -που ο διαφωτισμός ή η γαλλική επανάσταση γονιμοποιήθηκαν στην αρχαιοελληνική φιλοσοφία- για άμεση δημοκρατία, συγκρότηση κράτους και συντάγματος. Όμως διερωτάται κανείς τώρα που  βιώνουμε  έκπτωση αξιών και πολιτικών, τι πολιτισμό αναζητούμε (άν) προσδοκούμε και πως.

Ανάμεσα στην Δύση και την Ανατολή με την πρώτη να απομακρύνεται από την σύζευξη με την ελληνική φιλοσοφία που έδωσε κάλλος, ψυχή και πνεύμα, ελευθερίες και ύφανση κοινών πολιτισμικών παραδόσεων- σήμερα που ο αντι-ευρωπαισμός είναι στην γειτονιά μας με ταχύτητα μετατροπής της σε Μέση Ανατολή -εμείς, η Ευρώπη, η Δύση, ο κόσμος, τι ζητούμενο έχουμε; Χωρίς συλλογικούς δεσμούς, με αποξένωση, σύγχυση ή συνεχείς αποπροσανατολισμούς, με μνημειώδη αλλαγή νοημάτων στις έννοιες των λέξεων δηλ. με μνημονιακό ακρωτηριασμό της ίδιας της γλώσσας, τι φιλοδοξούμε;

Ο Αριστοτέλης έλεγε πως οι “Έλληνες είναι αθάνατοι” αφού “δεν περιορίζεται η φιλοδοξία τους μέχρι το δυνατό“. Προφανές, αφού παρά τους χαλεπούς καιρούς υπάρχουν δυνάμεις που επιμένουν, παλεύουν στο δυνατό και καταφέρνουν να το καθιστούν εφικτό, να προχωράνε με εφευρετικότητα , όσο κι αν οι πολιτικές έχουν εκπέσει στην διαχείριση και την λογιστική. Από τον μύθο, την Οδύσσεια, τις τραγωδίες του Αισχύλου ή την ποίηση του Ησίοδου, τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα μέχρι τον Καστοριάδη, τον Περικλή, τον Καποδίστρια, τον Χαρ. Τρικούπη, τον Ελ. Βενιζέλο ή τον Κ. Καραμανλή της μεταπολίτευσης και τον Ανδρέα Παπανδρέου η διαδρομή, οι διαφορές, η χρονική απόσταση δείχνει “μεγάλη” αλλά, υπάρχει “κοινός” παρανομαστής: η μάχη της ιθαγένειας στην σκέψη, την στάση, τις επιλογές σε κρίσιμες στιγμές.

Αυτό είναι  το μεγάλο ζητούμενο του πολιτισμού για επιβίωση και ζωή με αξιοπρέπεια, περηφάνια, νόημα και ποιότητα.

Μπορεί -όπως διδάσκει και αποδεικνύει η ιστορία- “ο πολιτισμός να είναι προϊόν συγκρούσεων, γεγονότων, εξελίξεων κάθε είδους” και σε μεγάλο βαθμό ή ολοσχερώς να ταυτίζονται τα συμβαίνοντα στην είσοδο του αιώνα με την ιστορική ερμηνεία. Την εποχή που δυτικές οντότητες επιστρέφουν σε εθνική εσωστρέφεια -και αυξάνεται η παρακμή με την λαϊκίστικη δεξιά και ακροδεξιά, ή την  αλχημιστική “αριστερά”- η πρόκληση αφύπνισης  του ανθρωποκεντρικού αρχαιοελληνικού πολιτισμού είναι παρούσα. Η σκέψη του Σωκράτη, η γνώση του Ηράκλειτου, η διασταύρωση του Ρήγα δηλ. της ελληνικής γης και πάλι σε ένα “κόσμο γεμάτο θαύματα” χωρίς φάρους πολιτισμού αφού “το πιο θαυμάσιο ο άνθρωπος”, όπως σημείωνε ο Σοφοκλής, φαίνεται εκτός επίκεντρου στους κυρίαρχους, ποικιλόμορφους, ανταγωνισμούς. 

Η Ευρώπη πρέπει να σεβαστεί στην πράξη τον πλουραλισμό και να βρει βηματισμό σύγκλισης. Οι ΗΠΑ να αποδεχτούν την διαφορετικότητά της και η Ρωσία να απεμπλακεί  από αισθήματα “παρία” που την απομακρύνουν από συμμαχίες διαχρονικής αξίας και παράδοσης, γιατί -σε ένα τοπίο και θρησκευτικού φανατισμού- μπορεί να προσθέσει προβλήματα. Παράλληλα η Κίνα απαιτείται να είναι ενεργή στην επίλυση των οικουμενικών και όχι  να κινείται μόνο να “παίρνει”!  Επομένως άνευ αρχαιοελληνικού πνεύματος στο μεταίχμιο των “αδιεξόδων”  με ποιό Θουκυδίδη, και “ιθαγένεια” πολιτισμού πορευόμαστε;

Προηγούμενα άρθρα

1. Σπύρος Παπασπύρος: Σοσιαλδημοκρατία: νέα ευκαιρία για παράσταση με νήμα!
2. Σπύρος Παπασπύρος: Η de jure (νομιμοποίηση) της de facto (υπαρκτής) κατάστασης ταχυτήτων στην ΕΕ και Εμείς
3. Σπύρος Παπασπύρος: Γιατί δεν μπορούμε!
4. Σπύρος Παπασπύρος:  Να «εφεύρουμε» το μέλλον μας!
5. Παπασπύρος: Εν πλω!
6. Σπύρος Παπασπύρος: Τα πριν, μετά και παράλληλα της Μνήμης και της «Λήθης»!
7. Σπύρος Παπασπύρος: Άνευ «κέντρων βάρους»!
8. Σπύρος Παπασπύρος: Από την χρεοκοπία στην «ευημερία»: γιατί ακούμε αλλά δεν βλέπουμε σχέδιο!
9. Σπύρος Παπασπύρος: Τα τρία Κλειδιά!
10. Σπύρος Παπασπύρος: Η φθορά και η ελπίδα στην αλλαγή του χρόνου!
11. Σπύρος Παπασπύρος: Το χειμερινό ηλιοστάσιο της κοινωνίας!
12. Σπύρος Παπασπύρος: Η κατασκευή ολόκληρου «ζωτικού ψεύδους» κλειδώνει την ημερομηνία και των εκλογών!
13. Σπύρος Παπασπύρος: Ο φόβος καθορίζει πολιτικές στάσεις, αλλάξει ισορροπίες!
14. Σπύρος Παπασπύρος: Δρόμοι και διλήμματα χωρίς ευκαιρίες
15. Σπύρος Παπασπύρος: Αναζητώντας τον Αριστοτέλη στο έτος του, στην (και την) χώρα του!
16. Σπύρος Παπασπύρος: «Βάλιουμ» για την αυτόνομη ύπαρξη της κεντροαριστεράς!
17. Σπύρος Παπασπύρος: Στο όριο του «Πυρός» και του «Σιδήρου»!
18. Σπύρος Παπασπύρος: Περίοδος φλέρτ «άγνωστων» προορισμών!
19. Σπύρος Παπασπύρος: Αν οι επαναστάσεις ή ψηφίζαμε ή η αποτροπή του κακού γίνονταν από το i-Pad…!
20. Σπύρος Παπασπύρος: Το κλαρί και το υπόγειο
21. Σπύρος Παπασπύρος: Οι άρρητοι αριθμοί του προϋπολογισμού!
22. Σπύρος Παπασπύρος: Στη δίνη πολλών Τριγώνων των Βερμούδων!
23. Σπύρος Παπασπύρος: Οι ανόσιοι και τα ανόσια, τα μη αναμενόμενα και πιθανά!
24. Σπύρος Παπασπύρος: Η παλίρροια στην οικονομία σκηνοθετεί τα πολιτικά δρώμενα!
25. Σπύρος Παπασπύρος: Η αράχνη και ο ιστός, η ΔΕΘ και το πάτωμα!
26. Σπύρος Παπασπύρος: Η απελπισία των αριθμών και ο «βούρκος» του πολιτικού κλίματος!
27. Σπύρος Παπασπύρος: Καλά τα απεριτίφ αρκεί και το μενού να «χαμογελά» στην όρεξη!
28. Σπύρος Παπασπύρος: Αυγουστιάτικο βλέμμα στα φθινοπωρινά σενάρια!
29. Σπύρος Παπασπύρος: Αλήθειες, έν μέρει διαπιστώσεις, έν μέρει λύσεις!
30. Σπύρος Παπασπύρος: Οι μέλισσες και η «πολιτική» αχερόντια πεταλούδα!
31. Σπύρος Παπασπύρος: Εργασιακό και κοινωνική πολιτική – προκλήσεις και αλλαγές!
32. Σπύρος Παπασπύρος: Το παρελθόν αδιαφορεί για το παρόν και ελπίζει σε ένα μετα-πολιτικό μέλλον!
33. Σπύρος Παπασπύρος: με το άρωμα του ελληνικού!
34. Σπύρος Παπασπύρος: Το καινούργιο, το πεπαλαιωμένο, το πιο αληθινό, το «αληθινό» στο «τέλος» του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και το μέλλον!
35. Σπύρος Παπασπύρος: Όλα «εναντίον» και όλοι «εναντίον» όλων !
36. Σπύρος Παπασπύρος: Η υπέρ-πώληση του νεοφιλευθερισμού γέννησε, αναπαράγει την κρίση, διχάζει τις κοινωνίες!
37. Σπύρος Παπασπύρος: Br-Gr-( και άλλα ) exit, συνέπειες και διλλήματα!
38. Σπύρος Παπασπύρος: Το μωβ κουστούμι και η μωβ πινελιά !
39. Σπύρος Παπασπύρος: Πυροτεχνήματα ή τέχνη με ικανότητα προσαρμογής; Δυσδιάκριτα τα όρια σε θολό ορίζοντα!
40. Σπύρος Παπασπύρος: Προς και πού «κοιτάμε»
41. Σπύρος Παπασπύρος: Βελούδινη αλλαγή πολιτικής ή τακτικής;
42. Σπύρος Παπασπύρος: Αναχρονιστικός ή Σύγχρονος συνδικαλισμός;
43. Σπύρος Παπασπύρος: Κοκτέιλ μέτρων, παθών, ειδώλων και εκλογών!
44. Σπύρος Παπασπύρος: Τα «έμαθες τα νέα» που έρχονται από παλιά για τα τωρινά;
45. Σπύρος Παπασπύρος: Το εβδομαδιαίο «γκράφιτι» διαχείρισης της «κοινής γνώμης» !
46. Σπύρος Παπασπύρος: Σε λάθος σημείο η ανάλυση των δεδομένων και οι εκτιμήσεις!
47. Σπύρος Παπασπύρος: Διαρκής ο «θάνατος» του νέου εκ προμελέτης ή άνευ!
48. Σπύρος Παπασπύρος: Μια πληγωμένη και διαφορετική άνοιξη!
49. Σπύρος Παπασπύρος: Πόσο ακόμη «χαλαρά» στο τέλμα;
50. Σπύρος Παπασπύρος: Ατζέντα εκτός πραγματικότητας: από τα προαπαιτούμενα στα ετεροχρονισμένα απαιτούμενα και μετέωρα μέτρα για προσφυγικό!
51. Σπύρος Παπασπύρος: Τα επιδερμικά ή τα σοβαρά «αν» στο «τραπέζι»;
52. Σπύρος Παπασπύρος: … Και στην μέγγενη ρηχού «πολιτικού» παιχνιδιού η χώρα!
53. Σπύρος Παπασπύρος: Χωρίς στόχο δεν σκοράρεις!
54. Σπύρος Παπασπύρος: Ο χορός των «αιωρούμενων» !
55. Σπύρος Παπασπύρος: Όταν γράφει αδιέξοδο, αλλάζουμε πορεία πριν δούμε τοίχο! Τι δεν καταλαβαίνουμε;
56. Σπύρος Παπασπύρος: Κλοιός για τέταρτο μνημόνιο;
57. Σπύρος Παπασπύρος: Η άλλη όψη του φεγγαριού!
58. Σπύρος Παπασπύρος: Τελική ευθεία: από κάβο σε κάβο!
59. Σπύρος Παπασπύρος: Ασφαλιστικό: διαρκής υπόθεση – καθρέπτης απώλειας πολλαπλών ισορροπιών!
60. Σπύρος Παπασπύρος: Κλειδί το νέο και η εμπιστοσύνη για αλλαγή τον καινούργιο χρόνο!
61. Σπύρος Παπασπύρος: Δύο πρόσφατες εμπειρίες, μια ανάγνωση και μια εικόνα
62. Σπύρος Παπασπύρος: New deal για ρωγμή στον κύκλο και «τοίχο» των αδιεξόδων !
63. Σπύρος Παπασπύρος: Με τη Βελόνα του διαβήτη
64. Σπύρος Παπασπύρος: Το αληθινό αφήγημα, οι υποθέσεις εργασίας και τα διηγήματα φαντασίας!
65. Σπύρος Παπασπύρος: Θεσμική πολιτική συγκρότηση και αποδοτικότητα!
66. Σπύρος Παπασπύρος: Κρίσιμο σταυροδρόμι για τον 21ου αιώνα
67. Σπύρος Παπασπύρος: Αφύπνιση: άμεση φυγή από την προσμονή «θαυμάτων» !
68. Σπύρος Παπασπύρος: Σκηνικό: αίσθηση και ουσία
69. Σπύρος Παπασπύρος: το κουτί της Πανδώρας είναι ανοιχτό!
70. Σπύρος Παπασπύρος: Λήψη ορθών αποφάσεων
71. Σπύρος Παπασπύρος: Θα είναι διασφαλισμένη η πρώτη κατοικία στην Ελλάδα του τρίτου μνημονίου;
72. Ο Σπύρος Παπασπύρος: Πολύ Μοντάζ!
73. Σπύρος Παπασπύρος: Ευθέως
74. Σπύρος Παπασπύρος: Η επόμενη μέρα: «αρχή» με εκλογές χωρίς «προσδοκίες» και πορεία με αμφισβητούμενη βεβαιότητα! (β´ μέρος)
75. Σπύρος Παπασπύρος: Η επόμενη μέρα: «αρχή» με εκλογές χωρίς «προσδοκίες» και πορεία με αμφισβητούμενη βεβαιότητα! (β´ μέρος)
76. Σπύρος Παπασπύρος: Μία αδυσώπητη (και ίσως η μόνη) πρόκληση των εκλογών
77. Σπύρος Παπασπύρος: ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΚΡΙΣΗΣ, ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΗΝΕΣ «ΝΕΑΣ» ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ: από μύθο σε μύθο!