Αϊντίν Ενγκίν: Το τέλος της ελευθερίας του Τύπου και τα μέσα ενημέρωσης πιγκουίνοι

Κραυγή απόγνωσης υψώνει με άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Courrier International ο Αϊντίν Ενγκίν. Αυτό το κάνει ο 76χρονος αρθρογράφος της «Τζουμχουριέτ», της ιστορικής εφημερίδας της Κωνσταντινούπολης, επιθυμώντας να καταδείξει το δραματικό αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης επί Ταγίπ Ερντογάν.

Υπενθυμίζουμε ότι ίδιος  συνελήφθη αλλά στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος και τελεί υπό παρακολούθηση, ενώ του επιβλήθηκε απαγόρευση εξόδου από τη χώρα.

Διαβάστε με προσοχή αυτά που γράφει ο Αϊντίν Ενγκίν, γιατί μερικά από αυτά ισχύουν και στη χώρα μας!

«Μου ζητούν να εξηγήσω στους αναγνώστες του Courrier International την κατάσταση στα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας και να μιλήσω για τη δημοσιογραφία σε καθεστώς εκτάκτου ανάγκης. Είναι ένα δύσκολο έργο. Αυτά τα οποία θα πω ακούγονται οικεία στα αυτιά των Βορειοκορεατών ή των Χιλιανών που γνώρισαν την εποχή του Πινοτσέτ, αλλά φοβάμαι ότι δεν θα είναι πιο δύσκολα για έναν Ευρωπαίο. Παρά ταύτα ας προσπαθήσουμε.

»Είναι συνηθισμένο στην Τουρκία και στον κόσμο να βλέπει κανείς κράτη ή μεγάλους εμπορικούς ομίλους να εξασφαλίζουν τις υπηρεσίες “δημοσιογράφων” οι οποίοι αποδέχονται να τεθούν υπό τις διαταγές τους και να γράφουν θέματα κατά παραγγελία. Αλλά αυτή η διαδικασία είναι σαν να τρέχει κάποιος πίσω από κάθε κουνούπι με την ελπίδα ότι θα εξαλείψει την ελονοσία. Στην Τουρκία, η εξουσία του Ερντογάν βρήκε ένα μέσο πολύ πιο αποτελεσματικό: την καθαρή και απλή εξαγορά των εφημερίδων και των τηλεοράσεων.

»Οι μεγάλες επιχειρήσεις δημόσιων έργων που έχουν πλουτίσει με τις δημόσιες συμβάσεις έβαλαν χέρι στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης για να τα μετατρέψουν σε εργαλεία προπαγάνδας. Αυτά τα μέσα έχουν καταστήσει ειδικότητά τους τη διασπορά ψευδών και μεροληπτικών αναλύσεων και πληροφοριών κάθε είδους.

»Οι δημοσιογράφοι οι οποίοι κατήγγειλαν αυτή την αρπαγή των μέσων ενημέρωσης απολύθηκαν. Εδώ και τρία χρόνια, μετράμε περίπου 2.600 δημοσιογράφους οι οποίοι έχασαν την εργασία τους στην Τουρκία. Τα μέσα και οι εκδοτικοί όμιλοι οι οποίοι δεν εξαγοράστηκαν και δεν υπάκουσαν στις διαταγές, δεν έχουν πια καμιά δύναμη και “αποστειρώθηκαν” πλήρως.

»Στη διάρκεια των διαδηλώσεων το 2013 ενάντια στην καταστροφή του πάρκου Γκεζί στην πλατεία Ταξίμ ένα συγκεκριμένο τηλεοπτικό δίκτυο ενημέρωσης προτίμησε να μεταδώσει ένα ντοκιμαντέρ για τους πιγκουίνους αντί να καλύψει τα γεγονότα. Εκτοτε στολίσαμε αυτά τα μέσα ενημέρωσης με το παρατσούκλι “μέσα ενημέρωσης-πιγκουίνοι”.

»Σήμερα απλώς δεν υπάρχουν πλέον αντιπολιτευόμενες εφημερίδες, με εξαίρεση την “Τζουμχουριέτ” και ακόμη δύο ημερήσιες εφημερίδες με σχετικά χαμηλή κυκλοφορία: την Birgun και την Evrensel.

»Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη από την πλευρά των τηλεοπτικών μέσων. Εκτός από ορισμένα διαδικτυακά κανάλια, τα οποία συνολικά έχουν χαμηλή τηλεθέαση, το σύνολο των τηλεοπτικών καναλιών έχουν ταχθεί με την πλευρά της εξουσίας ή έχουν υποκύψει σε αυτήν.

»Οι εφημερίδες οι οποίες χαρακτηρίστηκαν φιλοκουρδικές κατασχέθηκαν, ενώ απαγορεύθηκε σε αντίστοιχα τηλεοπτικά δίκτυα να εκπέμπουν. Δεν υπάρχει πια παρά μια τεράστια έρημος στα μέσα ενημέρωσης. Παραμένουν μερικοί ιστότοποι που μπόρεσαν να αντισταθούν μέχρι σήμερα, αλλά για πόσο καιρό ακόμη;

»Ακόμη και στον Τύπο που έμεινε ελεύθερος, έχει καταστεί εξαιρετικά δύσκολο να ασκήσουμε το επάγγελμά μας, του δημοσιογράφου. Από τότε που η χώρα τέθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, είναι πρακτικά ένα αδύνατο καθήκον. Λόγω της αυτολογοκρισίας, γίναμε πραγματικοί ακροβάτες της πένας, ζυγίζοντας και την τελευταία μας λέξη για να αποφύγουμε να ξαναβρεθούμε ενώπιον της Δικαιοσύνης και φυλακισμένοι.

»Ορισμένοι από εμάς έγιναν ειδικοί στην τέχνη αυτή. Οι υπόλοιποι είναι υπόδικοι ή πίσω από τα κάγκελα. Θέλω να εκμεταλλευθώ αυτή την ευκαιρία για να σας πω δυο λόγια για την εφημερίδα μας. Η “Τζουμχουριέτ” είναι η πιο παλιά εφημερίδα της Τουρκίας, όσο παλιά είναι και η Δημοκρατία της οποίας φέρει το όνομα.

»Είναι αναγνωρισμένη ως σημείο αναφοράς και η επιρροή της ξεπερνά κατά πολύ τον αριθμό των φύλλων που τυπώνει καθημερινά. Η “Τζουμχουριέτ” κρατούσε πάντοτε ψηλά τις αξίες της δημοκρατίας, του κοσμικού κράτους, της ελευθερίας της συνείδησης και της οργάνωσης. Να γιατί οι ισλαμιστές πολιτικοί που βρίσκονται τώρα στην εξουσία επιθυμούν τόσο να μας κάνουν να σιωπήσουμε.

»Τη στιγμή που μιλάμε, έντεκα δημοσιογράφοι, απαραίτητοι για τη διοίκηση και τη σύνταξη της εφημερίδας, κρατούνται χωρίς να γνωρίζουμε πότε θα απελευθερωθούν ή ακόμη πότε θα κριθούν ενώπιον δικαστηρίου.

»Οι συνάδελφοί μας βρίσκονται φυλακισμένοι, αλλά εμείς θα συνεχίσουμε να διασφαλίζουμε την κυκλοφορία της εφημερίδας, χωρίς να αποκλίνουμε ούτε χιλιοστό από τη γραμμή που έχουμε χαράξει. Για το αν η “Τζουμχουριέτ” αποτελέσει αντικείμενο νέων επιθέσεων τις ημέρες που έρχονται, είμαστε οι τελευταίοι που θα εκπλαγούμε».

Το αρχικό άρθρο του Aydin Engin στο εβδομαδιαίο γαλλικό περιοδικό Courrier International με τίτλο «De la difficulté de n’être pas un “média pingouin”» στα γαλλικά, πατώντας ΕΔΩ