Το υπουργείο Παιδείας καταθέτει σήμερα σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμουγια την αναβάθμιση του δεύτερου και τρίτου κύκλου σπουδών των ΑΕΙ, (Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών και Διδακτορικές Σπουδές), που θα καθορίζει τα σχετικά προγράμματα καθώς και τους όρους διεξαγωγής της έρευνας στο πλαίσιο της διδακτορικής διατριβής.
Με το παρόν νομοσχέδιο, σύμφωνα με την «Εφημερίδα των Συντακτών», επιχειρείται να ρυθμιστεί το πεδίο των προγραμμάτων που παρέχονται από τα ελληνικά ΑΕΙ σε επίπεδο μεταπτυχιακών σπουδών, καθώς και οι όροι υπό τους οποίους διεξάγεται η έρευνα στο πλαίσιο εκπόνησης διδακτορικής διατριβής.
Σύμφωνα με την αναπληρώτρια υπουργό Σία Αναγνωστοπούλου, «στόχος της νομοθετικής παρέμβασης είναι να περιγραφούν οι ακαδημαϊκοί όροι και οι λειτουργικές προϋποθέσεις που θα διασφαλίσουν υψηλής ποιότητας μεταπτυχιακές σπουδές, καθώς η έκρηξη ίδρυσης Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) την τελευταία δεκαπενταετία δημιούργησε ένα εν πολλοίς άναρχο τοπίο, με μεγάλη ανομοιογένεια στη δομή, το επίπεδο και τη χρήση των πόρων των προγραμμάτων αυτών.
Η διαδικασία έγκρισης των ΠΜΣ μετέρχεται πλέον στάδια τα οποία απαιτούν ενισχυμένες πλειοψηφίες από τα αρμόδια όργανα διοίκησης των τμημάτων και των ιδρυμάτων, προστίθενται δε αυστηροί όροι διαφάνειας ως προς τη διαχείριση των οικονομικών, με υποχρέωση ανάρτησης των αναλυτικών στοιχείων των οικονομικών απολογισμών».
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις λαμβάνεται πρόνοια «για την κατοχύρωση του δικαιώματος πρόσβασης στο κοινωνικό αγαθό της παιδείας για όλους τους πολίτες και ειδικότερα η δυνατότητα πρόσβασης στις μεταπτυχιακές σπουδές φοιτητών περιορισμένης εισοδηματικής ικανότητας, καθώς καταγράφηκε έντονα το φαινόμενο επιβολής υψηλών διδάκτρων, δημιουργώντας έτσι συνθήκες μιας μη συνταγματικά ανεκτής εμπορευματοποίησης στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης».
Συνολικά, το πνεύμα του νομοσχεδίου διατρέχει η δημιουργία και διεύρυνση του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας με τη σύμπραξη επιστημόνων όλων των πεδίων.
Μόνο αυτοδύναμα τμήματα
Ενδεικτικά, σύμφωνα με την «Εφημερίδα των Συντακτών» στο σχέδιο νόμου προβλέπεται ρητά η δυνατότητα ίδρυσης προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών μόνο σε αυτοδύναμα τμήματα, το δε περιεχόμενο των προγραμμάτων πρώτου και δεύτερου κύκλου οφείλει να διαφοροποιείται ουσιωδώς. Το τμήμα στο οποίο ανήκει το ΠΜΣ θα πρέπει να είναι σε θέση να καλύψει διδακτικά κατά πλειονότητα τον κορμό της ειδίκευσης.
Το σχέδιο ίδρυσης του ΠΜΣ συντάσσεται από τη συνέλευση με ειδική πλειοψηφία 2/3 επί των μελών της, περιλαμβάνει στοιχεία που εξαντλητικά παρατίθενται στο νόμο και εγκρίνεται από τη Σύγκλητο του ιδρύματος (ή τη συνέλευση του ΤΕΙ), με απόφαση που αναρτάται στον διαδικτυακό τόπο του ιδρύματος και κοινοποιείται στην ΑΔΙΠ.
Μεταπτυχιακό έργο μπορούν να αναλάβουν σε ένα ΠΜΣ καθηγητές του τμήματος ή άλλων τμημάτων του ιδρύματος ή άλλων ΑΕΙ της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, αφυπηρετήσαντες καθηγητές, ερευνητές, διδάκτορες και λοιπές εκ του νόμου προβλεπόμενες κατηγορίες διδασκόντων, εφόσον λάβουν σχετική εντολή αυτοδύναμης μεταπτυχιακής διδασκαλίας και επίβλεψης μεταπτυχιακών εργασιών από τη συνέλευση του τμήματος με απόλυτη πλειοψηφία επί των μελών της. Με υπουργική απόφαση ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή των εξ αποστάσεως ΠΜΣ.
