Διονύσης Λεϊμονής*: Με μια πιρόγα αρμενίζουμε, διαβάζουμε κι ανακαλύπτουμε μαλάματα

Η λογοτεχνία  ως τέχνη του λόγου είναι η αρμονική σύνθεση των λέξεων κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να τέρπει, να ευχαριστεί και να ψυχαγωγεί οδηγώντας μικρούς και μεγάλους αναγνώστες σε ευφάνταστα μονοπάτια.

Πολλές φορές της προσδίδουμε έναν διαφορετικό ρόλο, προσμένοντας να καλύψει διδακτικά κενά, που δεν πληρώθηκαν από διαφορετικές πηγές και με διαφορετικούς τρόπους. Κυρίως, όταν μιλάμε για την παιδική λογοτεχνία, συχνά «απαιτούμε» να διδάσκει, να προτρέπει, να καθοδηγεί, να… να… να… ξεχνώντας πως η παιδική λογοτεχνία κατά κύριο λόγο οφείλει να διευρύνει τον νου και τη φαντασία των παιδιών μας τόσο ασυναίσθητα, απρόσκοπτα και «χαλαρά», που να μη φοβίζει, να μην ξενίζει, να μην απωθεί. Ίσως στον πανικό μας να «πάρουν τα παιδιά το μήνυμα» στραγγαλίζουμε τη δυναμικής της λογοτεχνίας να καλλιεργεί με τον τρόπο της και την καλή τεχνική της το λόγο ανοίγοντας τα μαγικά κιτάπια της παιδικής δημιουργικότητας. 

Μπορεί επιβαρυμένοι με τον απαιτητικό ρόλο του γονιού και του δασκάλου να αμφισβητούμε ή να παραβλέπουμε την ισχυρή αντιληπτικότητα των παιδιών και των μαθητών μας, τα οποία αν σκεφτούμε πιο ήρεμα και πιο λογικά θα συνειδητοποιήσουμε ότι πολλές φορές μας αφήνουν άφωνους, εξωτερικεύοντας σκέψεις και συναισθήματα έπειτα από την ανάγνωση ενός βιβλίου, που πιθανόν να μην τολμούσαμε ή να μην είχαμε καταφέρει να εκφράσουμε εμείς, οι ενήλικες εμποδισμένοι ακριβώς από τα στεγανά της ωριμότητάς μας.

Καλό θα ήταν κατά τη γνώμη μου, λοιπόν τη λογοτεχνία να την αντιμετωπίσουμε, ιδιαίτερα στα προγράμματα φιλαναγνωσίας ως μια ευχάριστη ενασχόληση απόλαυσης λόγου, εκφραστικών μέσων και έκφρασης ταξιδεύοντας μικροί και μεγάλοι, δάσκαλοι και καθηγητές, γονείς και παιδιά, συγγραφείς και αναγνώστες  με μια πιρόγα στο ποτάμι των συνειρμών απολαμβάνοντας ένα μοναδικό ταξίδεμα κάθε φορά, έναν πηγαιμό που δεν θα αποτρέψει σε καμιά περίπτωση την επόμενη αναγνωστική μας περιπέτεια, γιατί θα χαρούμε καθετί στο διάβα μας ανακαλύπτοντας πρωτόγνωρες ομορφιές, τόπους και αξιοθέατα. Σαν θα αποβιβαστούμε στη στεριά, ας αφήσουμε τη μαγική διαδικασία της μετανάγνωσης να λειτουργήσει δημιουργικά και λυτρωτικά αξιώνοντάς μας να αποκομίσουμε εκλεκτά «μυρωδικά, εβένους και μαλάματα».

*Ο Διονύσης Λεϊμονής είναι φιλόλογος – συγγραφέας