Ένας χρόνος ΣΥΡΙΖΑ – Όλα όσα έγιναν μπροστά και πίσω από τις κάμερες

«Η ελπίδα έρχεται», ήταν το κεντρικό προεκλογικό σύνθημα που κυριαρχούσε πέρυσι τέτοια εποχή, με τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ να κερδίζουν τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου.

Τα πολιτικά δρώμενα από τότε, πυκνά. Οι προσδοκίες που καλλιέργησε για το «νέο» και το «διαφορετικό» η πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς, υψηλές. Οι υποσχέσεις πολλές, η ανατροπή, ωστόσο, δεν έγινε και ένα τρίτο μνημόνιο υπεγράφη. Η μεταμόρφωση ολοκληρωτική. Βασικές σταθερές -παρά τα όσα μεσολάβησαν- οι Β. Σόιμπλε, Π. Τόμσεν, Κρ. Λαγκάρντ και Ζ. Κλ. Γιούνκερ.

Το iefimerida.gr παρουσιάζει τους βασικούς «σταθμούς» από το ημερολόγιο της κυβέρνησης, η οποία σήμερα κλείνει ένα χρόνο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία

Ο ΣΥΡΙΖΑ βγαίνει νικητής από τις εκλογές με ποσοστό 36,34% και σχηματίζει κυβέρνηση συνεργασίας με τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου που μπήκαν στη Βουλή με 4,75%.

Η κυβέρνηση ορκίζεται και υπουργός Οικονομικών ορίζεται ο γνωστός οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης, που επιδεικνύει από το πρώτο κιόλας διάστημα σκληρή και συγκρουσιακή στάση απέναντι στους δανειστές. Η διαπραγμάτευση ξεκινά και είναι στα τέλη του μήνα όταν επισκέπτεται τη χώρα μας ο επικεφαλής του Eurogroup Γ. Ντάισελμπλουμ. Η κοινή συνέντευξη τύπου καταλήγει σε πλήρη αποτυχία με τον Ολλανδό να ψιθυρίζει, έξαλλος, με το τέλος της συνέντευξης, στο αυτί Βαρουφάκη, “you just killed troika” (μόλις σκότωσες την τρόικα).

Ο πάτος του βαρελιού…

Μήνας Φεβρουάριος και ο Αλέξης Τσίπρας ξεκινά τις επαφές με τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς και με τον Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ διαμηνύοντας ότι δεν εκβιάζει, αλλά ούτε και εκβιάζεται. Συμφωνία στα Eurogroup της 12ης και 16ης Φεβρουαρίου δεν υπάρχει και το χάσμα Αθήνας – δανειστών βαθαίνει. Στις 20 Φεβρουαρίου λήγει η δίμηνη παράταση (του δεύτερου μνημονίου) και η Ελλάδα κερδίζει άλλους 4 μήνες, όχι όμως και χρήματα. Ήταν τότε που πήρε το «πράσινο φως» η γνωστή σε όλους “λίστα Βαρουφάκη”. Το αποτέλεσμα, ήταν ότι… έξυσε τον πάτο του βαρελιού, από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία προκειμένου η κυβέρνηση να μπορέσει να πληρώσει μισθούς και συντάξεις.

Η Τρόικα «φεύγει», το Brussels Group… έρχεται

Ο χρόνος τρέχει και στις 4 Μαρτίου ψηφίζεται στη Βουλή το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης -βασική προτεραιότητα τότε του Κυβερνητικού Προγράμματος. Λίγο αργότερα, κατατίθεται η ρύθμιση για τις 100 δόσεις, με την οποία πράγματι αυξάνονται τα δημόσια έσοδα.

Σε όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η κυβέρνηση θυμίζει, σε κάθε ευκαιρία, ότι «δεν πρόκειται να συνεχίσει να εξυπηρετεί το δημόσιο χρέος, εάν οι δανειστές δεν προχωρήσουν στην εκταμίευση δόσεων τις οποίες καθυστερούν από το 2014».

Αλέξης Τσίπρας και Άνγκελα Μέρκελ συναντώνται στο Βερολίνο στις 23 Μαρτίου, με τον πρωθυπουργό να έχει ανά χείρας ένα προσχέδιο μεταρρυθμίσεων που θα πρότεινε η Αθήνα στους δανειστές, έτσι όπως είχε συμφωνηθεί στην επταμερή συνάντηση που έγινε στις Βρυξέλλες. Λίγες μέρες μετά, στις 27 του μήνα, ξεκινούν στο Παρίσι οι εργασίες του Brussels Group, στο οποίο μετέχουν στελέχη από την ΕΕ, την ΕΚΤ, το ΔΝΤ, το ESM/EFSM και φυσικά στελέχη και υπηρεσιακούς παράγοντες της Ελληνικής κυβέρνησης. Εργάζονται με βάση της λίστας μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης.

Ο Ευκλείδης βγαίνει… μπροστά

Με διαφαινόμενο το αδιέξοδο, καθώς αρκετές Σύνοδοι Κορυφής έχουν αποβεί άκαρπες, ο πρωθυπουργός αποφασίζει να δημοσιοποιήσει τις πιέσεις που δέχεται με στόχο να τον ανατρέψουν για αποτελέσει “αριστερή παρένθεση” ο ΣΥΡΙΖΑ.

Σε συνέντευξή του (Έθνος, 16.3.2015) ο Αλ. Τσίπρας επισημαίνει ότι η κυβέρνησή του δεν θα κάνει «ούτε βήμα πίσω από όσα έχουμε εξαγγείλει», ενώ τονίζει ότι «Πραξικοπήματα στην Ελλάδα δεν γίνονται. Τελείωσαν μαζί με το Παλάτι». Φράση, που επανέλαβε και στη Βουλή απευθυνόμενος στον Αντώνη Σαμαρά τον Απρίλιο. Θέλει να στείλει μήνυμα ότι γνωρίζει τις παρασκηνιακές κινήσεις που στόχο έχουν την ανατροπή του.

Φτάνοντας στα μέσα του μήνα, και αφού έχει προηγηθεί κυβερνητική σύσκεψη, ορίζεται επικεφαλής της Πολιτικής Ομάδας διαπραγμάτευσης ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Η δυσαρέσκεια των έξω για το Γιάνη Βαρουφάκη είναι κάτι παραπάνω από σαφής και τη σκυτάλη στις διαπραγματεύσεις παίρνουν ο κ. Τσακαλώτος με τον Γιώργο Χουλιαράκη.

Take it or leave it

O κλοιός στενεύει ολοένα και περισσότερο, ενώ οι κοινές τηλεφωνικές επικοινωνίες του πρωθυπουργού με Άνγκελα Μέρκελ, Φρανσουά Ολάντ και Ζ. Κλ. Γιούνκερ είναι κάτι παραπάνω από πυκνές. Τον Απρίλιο, ο πρωθυπουργός επισκέπτεται τη Μόσχα και κυβερνητική αντιπροσωπεία, υπό τον Γ. Δραγασάκη, το Πεκίνο. Λύση εκτός ευρώ δεν φαίνεται να υπάρχει, όπως δεν υπάρχουν και εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Ο ίδιος ο Βλ. Πούτιν είχε επισημάνει στον Αλ. Τσίπρα ότι τυχόν συνεργασία με την Ελλάδα τον ενδιαφέρει μόνο αν αυτή είναι μέλος της ευρωζώνης.

Μέσα Μαΐου και οι προτάσεις από την τρόικα και οι αντιπροτάσεις από την ελληνική κυβέρνηση δίνουν και παίρνουν. Τα τελεσίγραφα πυκνώνουν και  η Ευρωπαϊκή Ένωση μπαίνει σε αχαρτογράφητα νερά. Χρήματα δεν υπάρχουν, το Grexit μπαίνει για τα καλά στη ζωή μας. Κανείς δεν μπορεί να κάνει σοβαρή πρόβλεψη για το τι μέλει γενέσθαι.

Η κυβέρνηση, για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις εσωτερικές οικονομικές της υποχρεώσεις, να πληρωθούν, δηλαδή, μισθοί και συντάξεις, αποφασίζει να μην πληρωθεί η δόση προς το ΔΝΤ. Ενδεικτική της κρισιμότητας της κατάστασης είναι και η δέσμευση των αποθεματικών των δημοσίων οργανισμών, σε ενιαίο λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Το δημοψήφισμα είναι γεγονός

24 Ιουνίου 2015: Μία μέρα πριν τη Σύνοδο Κορυφής το Eurogroup, υπό την πίεση του Β. Σόιμπλε,  αποφασίζει να απορρίψει την ελληνική πρόταση. Κίνηση που υποχρεώνει τη Σύνοδο να υιοθετήσει πλήρως το «take it or leave it», των κκ Γιούνκερ και Τουσκ.

Η επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα από τις Βρυξέλλες την Παρασκευή, 26 Ιουνίου, φέρνει σοβαρές εξελίξεις. Ο πρωθυπουργός συγκαλεί αργά το απόγευμα υπουργικό συμβούλιο το οποίο και αποφασίζει δημοψήφισμα. Απόφαση που ανακοινώνει, με διάγγελμά του, ο Αλ. Τσίπρας μετά τα μεσάνυχτα της ίδιας ημέρας. Ζητά από τους έλληνες πολίτες να απορρίψουν την πρόταση που έχουν καταθέσει οι εταίροι.

Ο Αλ. Τσίπρας ενημερώνει τηλεφωνικά τους εταίρους μας με την Γερμανίδα καγκελάριο Α. Μέρκελ να επιμένει ότι το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι «ναι ή όχι στο ευρώ».

Οι τράπεζες κλείνουν

Οι πιέσεις δεν έχουν τέλος. Την Κυριακή, 28  Ιουνίου, επιβάλλονται περιορισμοί στην κίνηση τραπεζικών συναλλαγών, τα γνωστά capital control. Οι τράπεζες τη Δευτέρα δεν ανοίγουν και ξεσπά «πόλεμος» ανάμεσα στους υπέρμαχους του «ναι» και του «όχι». Οι ουρές στα ΑΤΜ τεράστιες. Οι πρεσβείες προειδοποιούν τους πολίτες των χωρών τους που διαμένουν στην Ελλάδα να προσέχουν. Το κλίμα είναι τεταμένο.

Κυριακή 5 Ιουλίου στο δημοψήφισμα το “όχι” σαρώνει με ποσοστό της τάξεως του 61,3%. Οι εξελίξεις που ακολουθούν ραγδαίες: ο Γιάνης Βαρουφάκης αποτελεί παρελθόν, νέος υπουργός Οικονομικών ορίζεται ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Η κυβέρνηση ζητά εξουσιοδότηση να διαπραγματευτεί, ενώ ο  Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει συγκαλέσει το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών.

Το «Όχι» που γίνεται… «Ναι»

Στην καρδιά του καλοκαιριού, συνέρχεται εκτάκτως το eurogroup στις Βρυξέλλες (11 Ιουλίου) σε ένα εξαιρετικά αρνητικό κλίμα για την Ελλάδα και υπό την απειλή Σόιμπλε για Grexit. Την επομένη -12 Ιουλίου- συγκαλείται εκτάκτως η Σύνοδος Κορυφής με τους Ευρωπαίους δανειστές να ζητούν γη και ύδωρ. Το νέο μνημόνιο της λιτότητας είναι γεγονός. Μετά από 17 ώρες μιας δραματικής διαπραγμάτευσης με έντονο παρασκήνιο, και μπροστά στον κίνδυνο της χρεοκοπίας ο Αλέξης Τσίπρας τα αποδέχεται όλα. Με την επιστροφή του στην Αθήνα έρχεται αντιμέτωπος με την εσωκομματική αντιπολίτευση του Π. Λαφαζάνη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κλονίζεται, οι δεύτερες εκλογές έρχονται

Η κυβέρνηση φέρνει στη Βουλή προς ψήφιση προαπαιτούμενα για τη σύναψη της τελικής συμφωνίας. Στις 15 Ιουλίου- για την πρώτη δέσμη μέτρων- 32 βουλευτές καταψηφίζουν και 6 δηλώνουν «παρών». Ακολουθεί αναγκαστικός ανασχηματισμός.

Στις 23 Ιουλίου, έρχεται η ψήφιση της δεύτερης δέσμης μέτρων, με 31 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να καταψηφίζουν και 5 «παρών».
Στις 14 Αυγούστου, το τρίτο μνημόνιο γίνεται νόμος του κράτους και μία εβδομάδα μετά, στις 20 Αυγούστου, ο Αλέξης Τσίπρας ζητάει εκλογές για τις 20 Σεπτεμβρίου.

Ο Τσίπρας και πάλι νικητής, εφαρμόζει μνημόνιο

Οι εκλογές γίνονται – με λίστα, όπως ορίζει ο νόμος- και ο ΣΥΡΙΖΑ με 35,5% και 145 έδρες αναδεικνύεται πρώτο κόμμα και σχηματίζει ξανά κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ. Η Κυβέρνηση παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης με 155 βουλευτές. Ο Νοέμβριος φτάνει και στις 18 του μήνα, λίγες ημέρες πριν την ψήφιση του δεύτερου πακέτου προαπαιτουμένων, ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Σακελλαρίδης παραδίδει τη βουλευτική του έδρα και αποχωρεί. Ακολουθούν οι διαγραφές των Στάθη Παναγούλη (από τον ΣΥΡΙΖΑ) και του Νίκου Νικολόπουλου από τους ΑΝΕΛ, με την κυβέρνηση να ολοκληρώνει την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου και τη ρύθμιση για τους πλειστηριασμούς με βαρύτατες απώλειες.

Η εύθραυστη πλειοψηφία των 153 και η αγωνία για την αξιολόγηση

Η κατάσταση στο κυβερνών κόμμα παραμένει δυσοίωνη.  Στις 28 Νοεμβρίου, το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, βρέθηκε στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Ο πρωθυπουργός με την εύθραυστη πλειοψηφία των 153 ζητά από τα κόμματα να βάλουν πλάτη στο Ασφαλιστικό, ενώ συζητούν και για την προσφυγική κρίση. Μέσα σε όλα τα δύσκολα, στις 18 Δεκεμβρίου, η απόσυρση του «παράλληλου προγράμματος», προκαλεί σοβαρή εσωκομματική κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν ουσιαστικά η προεκλογική σημαία και το “αντίβαρο” των μέτρων του τρίτου Μνημονίου για την υποδόση των 3 δις. ευρώ.

Σήμερα όλοι κρατούν στάση αναμονής. Με την κυβέρνηση να προσδοκά να ανοίξει ο δρόμος για την αξιολόγηση, μετά τον «κάβο» του ασφαλιστικού. Θα τα καταφέρει;

Πηγή: iefimerida.gr