Financial Times: Γιατί απέτυχε η καμπάνια του «Ναι» στο δημοψήφισμα

Δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί γιατί ο Αλέξης Τσίπρας κέρδισε άνετα το δημοψήφισμα. Οι αντίπαλοί του τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ έκαναν σειρά εσφαλμένων κρίσεων. Προσωπικά ξεχωρίζω τρία, σχολιάζει ο Β. Μινχάου στους Financial Times.

Το μεγαλύτερο ήταν η ξεκάθαρη εναρμονισμένη παρέμβαση από ανώτατους αξιωματούχους της ΕΕ, που δήλωναν πώς ένα «Όχι» θα οδηγούσε σε ένα Grexit. Ένας εξ αυτών ήταν ο Ζ. Γκάμπριελ, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας και επικεφαλής του SPD. O ίδιος «διπλασίασε» την απειλή του μετά τα πρώτα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος.

Οι Έλληνες σωστά εξέλαβαν αυτές τις απειλές ως προσπάθεια ανάμειξης στη δημοκρατική διαδικασία της χώρας τους. Τα νέα της προηγούμενης εβδομάδας ότι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης προσπάθησαν να αποκρύψουν την τελευταία έκθεση βιωσιμότητας του ΔΝΤ για την Ελλάδα, επίσης δεν βοήθησαν.

Η έκθεση αποκάλυψε ότι η ελληνική κυβέρνηση είχε δίκιο να απαιτεί ανακούφιση χρέους. Η υπόλοιπη ΕΕ έδωσε την εντύπωση ότι ήθελε να «νοθεύσει» το δημοψήφισμα και δεν μπήκε καν στον κόπο να το αποκρύψει αυτή την πρόθεση. Αν είσαι άνεργος τα τελευταία πέντε έτη χωρίς καμία προοπτική εργασίας, δεν έχει καμία διαφορά αν τα χρήματα που δεν παίρνεις είναι δραχμές ή ευρώ.

Το δεύτερο σφάλμα των θιασωτών του «Ναι» ήταν η αποτυχία τους να εξηγήσουν πώς το πρόγραμμα θα μπορούσε να λειτουργήσει σε όρους οικονομίας. Αυτό δεν ήταν ένα debate μεταξύ κεϊνσιανών και νεοκλασσικών οικονομολόγων. Το ελληνικό δημοψήφισμα ένωσε οικονομολόγους με διαφορετικές απόψεις για το ως λειτουργεί ο κόσμος μεταξύ των οποίων οι Paul Krugman, Jeffrey Sachs και Hans-Werner Sinn.

Δεν υπάρχει ευυπόληπτη οικονομική θεωρία που να υποστηρίζει πως μια οικονομία που βίωσε οκτώ χρόνια ύφεσης χρειάζεται νέο γύρο λιτότητας για να σημειωθούν αποτελέσματα.

Το τρίτο λάθος ήταν η αλαζονεία. Οι υποστηρικτές του ναι το θεωρούσαν δεδομένο. Όπως το βρετανικό εργατικό κόμμα πριν τις εκλογές βασίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στις δημοσκοπήσεις, οι οποίες και έπεσαν έξω.
Αυτό που βρήκα πιο ερεθιστικό ήταν ότι το Grexit θα έφερνε μια οικονομική καταστροφή λες και η καταστροφή δεν είχε συμβεί.
Η Ελλάδα πλέον θυμίζει ότι η νομισματική ένωση, όπως έχει κατασκευαστεί, είναι ασταθής. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να διορθωθεί ή ότι κάποια στιγμή θα… τελειώσει.

Ασταθής ευρωζώνη
Άρα ποιες είναι πλέον οι επιλογές; Το τελικό συμπέρασμα είναι πως πλέον μια συμφωνία είναι πιο δύσκολη. Μετά το όχι η ελληνική κυβέρνηση θα επιμείνει σε μια συμφωνία με λιγότερη ύφεση. Θα επιμείνει -και θα έχει δίκιο να το κάνει – σε μια ανακούφιση χρέους.

Το βλέπω δύσκολο να υπάρξει μια πλειοψηφία στη Γερμανία που θα διάκειται θετικά σε μια τέτοια συμφωνία.

Στην πραγματικότητα ο μόνος τρόπος για να εξαναγκάσεις τη Γερμανία σε συζητήσεις για ανακούφιση χρέους είναι να αρχίσεις να… πτωχεύεις. Ωστόσο σε αυτό το σημείο η πιθανότητα ενός Grexit είναι ισχυρή.

Ίσως η πιο ρεαλιστική συμφωνία τώρα είναι ένα deal που θα καλύπτει την αναχρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών.

Η ελληνική κυβέρνηση θα πτωχεύσει έναντι των πιστωτών της και οι τελευταίοι θα σταματήσουν την παροχή κεφαλαίων. Αυτό θα ελαχιστοποιούσε τη δέσμευση της κάθε πλευράς. Ωστόσο μια τέτοια συμφωνία είναι γεμάτη δυσκολίες.

Σε τελική ανάλυση είναι καλύτερα να μην θεωρηθεί το Grexit ως μια ενέργεια που η ελληνική κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να προχωρήσει ή όχι.
Είναι μια επιλογή που κανείς δεν θέλει. Το Grexit είναι αυτό που συμβαίνει όταν όλες οι άλλες επιλογές έχουν εξαντληθεί. Δεν έχουν απομείνει πάντως πολλές.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο του Wolfgang Münchau, των Financial Times με τίτλο: «Why the yes campaign failed in Greece», στα αγγλικά πατώντας ΕΔΩ