Ο Λεονίντ Μπερσίντσκι έχει γνωρίσει από κοντά την άνοδο και την πτώση της πρώην ΕΣΣΔ. Επικαλείται αυτή την εμπειρία ζωής για να δηλώσει πως τρέφει μεγάλη συμπάθεια για τους Έλληνες.
Με τον εύγλωττο τίτλο «Έλληνες, καλωσορίσατε στη Σοβιετική Ένωση του 1991», γράφει στο Bloomberg View για την αναβίωση κάποιων φαινόμενων της ΕΣΣΔ, στη σημερινή Ελλάδα.
Προαπαιτούμενο για την ανάλυσή του είναι η απόφαση των Ελλήνων στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Τι θα συμβεί, λοιπόν, αν οι Έλληνες απορρίψουν την πρόταση των δανειστών;
Γράφει συγκεκριμένα:
«Δεν υπάρχουν δυσαρεστημένες χώρες που να μοιάζουν μεταξύ τους και ούτε καν δύο οικονομολόγοι δεν συμφωνούν, επομένως υπάρχουν αντικρουόμενες θεωρίες για την ελληνική κατάρρευση, αλλά κι εκείνη της ΕΣΣΔ. Τα τελικά αποτελέσματα, όμως, είναι τα ίδια και στις δύο περιπτώσεις: η αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδας αδυνατεί να πληρώσει για τις κοινωνικές υποχρεώσεις της ή να παρέχει μια υποδομή εργασίας στους πολίτες της που θα στερούνται την πρόσβαση σε εξωτερικούς πόρους.
Όπως θα είναι η Ελλάδα μετά από μια χρεοκοπία, έτσι ήταν η Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια των ετών πριν από την κατάρρευσή της. Η Ρωσία, αμέσως μετά, δεν είχε πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές χρέους. Φανταστείτε μια χώρα η οικονομία της οποίας πέφτει κατακόρυφα (το 1990 συρρικνώθηκε κατά 5%) και δεν είναι σε θέση να δανειστεί.
Η ΕΣΣΔ προσπάθησε να λύσει το πρόβλημα με το να εκτυπώσει χρήμα και να διατηρήσει το βιοτικό επίπεδο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, το συνολικό ονομαστικό εισόδημα των πολιτών να υπερδιπλασιαστεί κατά το πρώτο τρίμηνο του 1991. Την ίδια στιγμή, ο Γκορμπατσόφ προσπάθησε να ελέγξει τις τιμές. Αυτό οδήγησε στο να εξαφανιστούν όλα τα προϊόντα από τα ράφια. Υπήρξαν δελτία σιτηρεσίων για βασικά είδη όπως τρόφιμα, σαπούνι, βότκα και καπνό. Παράλληλα, υπήρξε η μαύρη αγορά, καθώς και ειδικά καταστήματα για αλλοδαπούς που δέχονταν μόνο δολάρια. Το 1991, η επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία ήταν 1.75 ρούβλια για ένα δολάρια, αλλά στη μαύρη αγορά ένα δολάρια ισοδυναμούσε με 30 ρούβλια.
Ήπια εκδοχή
Μια ήπια εκδοχή είναι δυνατή για την Ελλάδα, αν ψηφίσει ”Όχι”. Η χώρα δεν θα έχει αρκετά ευρώ και πιθανότητα θα αρχίσει να πληρώνει τους δημόσιους υπαλλήλους με ένα παράλληλο νόμισμα που θα έχει πολύ μικρότερη ονομαστική αξία. Είναι κατανοητό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει να ελέγξει τις τιμές στα βασικά αγαθά, αλλά, αίφνης, θα ξεπηδήσει η μαύρη αγορά.
Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι η οικονομία της ΕΣΣΔ, σε αντίθεση με της Ελλάδας, ήταν κλειστή. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν είναι αλήθεια από τη στιγμή που επιβλήθηκαν έλεγχοι κεφαλαίων. Από τη στιγμή που οι πολίτες μπορούν να κάνουν αναλήψεις μόλις 60 ευρώ, δεν ζουν σε μια εντελώς ανοιχτή οικονομία. Όταν η κυβέρνηση θα αφήσει μια ημέρα τους ανθρώπους χωρίς χρήματα να αγοράσουν τρόφιμα, τότε αυτοί που θα έχουν σαφές πλεονέκτημα θα είναι αυτοί που έχουν μαζέψει τα χρήματά τους. Από τη στιγμή που οι Έλληνες θα αρχίσουν να πληρώνονται σε ένα παράλληλο νόμισμα, αυτομάτως θα γίνουν πολίτες της ΕΣΣΔ του 1991.
Πληθωρισμός και σοκ
Αν οι ηγέτες στην Ελλάδα δεν επιβάλλουν ελέγχους τιμών, τότε οι πολίτες θα αντιμετωπίσουν το σοκ που βίωσαν οι Ρώσοι το 1992, όταν η κυβέρνηση αποφάσισε να αφήσει ελεύθερες τις τιμές. Ο πληθωρισμός έφτασε στο 2.600% εκείνη μόνο τη χρονιά. Το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε 19% και ο αριθμός των αυτοκτονιών ανέβηκε στο 17%. Τα χρήματα δεν είχαν καμία αξία. Οι συνταξιούχοι έπαιρναν τη σύνταξή τους, αλλά δεν μπορούσαν να αγοράσουν τίποτα. Ελάχιστοι μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά τις ιατρικές φροντίδες που χρειάζονταν, ενώ οι εκβιασμοί, η διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα άρχισαν να ανθούν.
Και πάλι, η ταλαιπωρία των Ελλήνων θα είναι ηπιότερη λόγω του τουρισμού. Έτσι, οι Έλληνες θα έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε σκληρό νόμισμα, αλλά και πάλι δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τον παράγοντα ΔΝΤ. Το πρόγραμμα διάσωσης που σχεδιάστηκε από το Ταμείο ήταν σκληρό για τους Έλληνες. Η κοινωνική υποδομή έχει φθαρεί, πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα, ενώ άλλοι κατέληξαν να είναι μακροχρόνια άνεργοι και αδυνατούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Ο Τσίπρας υπόσχεται ότι η ΕΕ δεν θα διώξει την Ελλάδα. Το 1991, ο Γιέλτσιν είχε υποσχεθεί ότι η ΕΣΣΔ δεν θα καταρρεύσει. Κι όμως, συνέβη».
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο του Λεονίντ Μπερσίντσκι στο Bloomberg View με τίτλο «Greeks, Welcome to the Soviet Union of 1991» στα αγγλικά πατώντας ΕΔΩ
