O Μπαλτάς εξηγεί τι αλλάζει στην εκπαίδευση με το «νόμο Μπαλτά»

 «Υπερβολή» χαρακτηρίζει ο υπουργός Παιδείας, Αριστείδης Μπαλτάς, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, την κριτική που δέχθηκε μετά την παρουσίαση, χθες, του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου, σύμφωνα με την οποία ο «”νόμος Μπαλτά” καταργεί τον “νόμο Διαμαντοπούλου“».
«Ονομάζουμε τον νόμο, νόμο διορθωτικό μίας παρούσας κατάστασης και όχι νόμο που ανασυντάσσει το συνολικό τοπίο στην Ανώτατη Εκπαίδευση» τονίζει ο υπουργός. «Από τα 80 άρθρα του νόμου Διαμαντοπούλου εμείς βάζουμε μόνο 10 άρθρα που “πειράζουν” τον συγκεκριμένο νόμο που αφορούν κυρίως τα Συμβούλια Ιδρύματος, τις διαδικασίες εκλογής των μονοπρόσωπων διοικητικών οργάνων και τις διαδικασίες επιλογής και εξέλιξης μελών ΔΕΠ» εξηγεί ο κ. Μπαλτάς.
Μιλώντας για την αλλαγή στον τρόπο εκλογής των πρυτανικών Αρχών, ο υπουργός Παιδείας σημειώνει: «Καθιστούμε την ψήφο των φοιτητών τέτοια, ώστε να συναρτάται με τη συμμετοχή των φοιτητών. Τελειώνει, δηλαδή, η κομματοκρατία ή ο “φοιτητοπατερισμός” διότι καλούνται να συμμετάσχουν στην εκλογή όλοι, ανεξαιρέτως, οι εγγεγραμμένοι φοιτητές, ο καθένας με τον δικό του τρόπο και το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές συναρτάται άμεσα με τη βαρύτητα της φοιτητικής ψήφου».
Ο κ. Μπαλτάς χαρακτηρίζει εκ νέου «ψευδοπρόβλημα» το θέμα των «αιώνιων» φοιτητών, καθώς, όπως λέει, «οι λεγόμενοι “αιώνιοι” δεν επιβάρυναν σε τίποτα τη λειτουργία των Ιδρυμάτων».
Σημειώνει πως η κατάληψη της Πρυτανείας του ΕΚΠΑ συνιστούσε «κατάλυση του ασύλου» ενώ για την επαναφορά του ορισμού του «ασύλου», κάνει λόγο για ζήτημα Αρχής.
Αναφερόμενος στο θέμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, ο υπουργός Παιδείας υπογραμμίζει πως «ήταν τιμωρητική και συνιστούσε ένα είδος δαμοκλείου σπάθης που δεν βοηθούσε στη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου, αλλά τρόμαζε τους εκπαιδευτικούς και τους έκανε να υποτάσσονται σε κελεύσματα άνωθεν».

Η συνέντευξη του υπουργού Παιδείας, Αριστείδη Μπαλτά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ έχει ως εξής:

ΕΡ: Κύριε υπουργέ, ταράξατε τα νερά χθες αν κρίνουμε από σημερινά δημοσιεύματα. Ποιο είναι το στίγμα των αλλαγών;
ΑΠ: Ο θόρυβος είναι υπερβολικός, διότι δεν πρόκειται για σαρωτικές αλλαγές. Πρόκειται για κάποιες παρεμβάσεις που βοηθούν τη λειτουργία των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, είτε είναι ΑΕΙ, είτε είναι ΤΕΙ. Δεν πρόκειται για τίποτε περισσότερο παρά για αλλαγές που αφορούν στα Συμβούλια Ιδρύματος και τη συμμετοχή των φοιτητών στην εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων. Τόσο απλά.

ΕΡ: Σε δημοσίευμα αναφέρεται ότι «η αριστεία διώκεται μέσω της κατάργησης των Συμβουλίων Ιδρύματος των ΑΕΙ και των  Προτύπων Πειραματικών Σχολείων».
ΑΠ: Το πρώτο είναι παράλογο, διότι τα Συμβούλια Ιδρύματος δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με την αριστεία. Είναι ένας δυσλειτουργικός και αντιδημοκρατικός θεσμός που δημιούργησε ένα σύνολο από προβλήματα στη λειτουργία των ΑΕΙ, όπως και στην επιλογή των πρυτάνεων που μας οδήγησε σε καταστάσεις τύπου Χονγκ Κονγκ. Σε ό,τι αφορά τα Πρότυπα και τα Πειραματικά, είναι ψευδές, γιατί δεν καταργούμε ούτε τα Πρότυπα, ούτε τα Πειραματικά. Τα διαχωρίζουμε και κάνουμε το αυτονόητο: Στα Πειραματικά, οι μαθητές εισάγονται με κλήρωση όπως θα έπρεπε και όπως συμβαίνει παντού στον κόσμο. Στα Πρότυπα, αφήνουμε τους διδάσκοντες να μας πουν τη γνώμη τους, αν θέλουν εξετάσεις ή όχι. Δεν υπάρχει καμία δίωξη της αριστείας σε κανένα επίπεδο και σε καμία λειτουργία οποιασδήποτε βαθμίδας της εκπαίδευσης.

ΕΡ: Θα θέλαμε να σταθούμε λίγο στο θέμα της αξιολόγησης. Λέγεται ότι η αξιολόγηση μετατρέπεται σε αποτίμηση και το σύστημα αξιολόγησης νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών -που επρόκειτο να εφαρμοστεί- καταργείται και ακυρώνονται τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των προηγούμενων ετών.
ΑΠ: Πρόκειται απλώς για μία αλλαγή λέξης, η οποία θέλει να επισημάνει μία μεγάλη αδικία που συνέβαινε με την έως τώρα ισχύουσα αξιολόγηση. Η αξιολόγηση ήταν τιμωρητική. Καθιστούσε υποχρεωτικό να υπάρχουν κάποιοι που παίρνουν κάτω από τη βάση στην αξιολόγηση και συνιστούσε ένα είδος δαμοκλείου σπάθης που δεν βοηθούσε στη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου, αλλά τρόμαζε τους εκπαιδευτικούς και τους έκανε να υποτάσσονται σε κελεύσματα άνωθεν. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να αποτιμάται πραγματικά, να αξιολογείται, αν θέλετε, για να μην παίζουμε με τις λέξεις, το διδακτικό έργο και όλη η προσφορά του διδάσκοντα, με τρόπο που να βελτιώνει και τη δική του απόδοση και τη λειτουργία του μέσα στο εκπαιδευτικό περιβάλλον.

ΕΡ: Για να πάω πάλι στο θέμα των ΑΕΙ και της διοίκησης. Σε αντίθεση με το ισχύον σύστημα που εκλέγεται μόνο ο πρύτανης, τώρα θα εκλέγονται και οι αντιπρυτάνεις από το σύνολο της κοινότητας. Επίσης, αλλάζει και η συμμετοχή των φοιτητών.
ΑΠ: Εδώ νομίζω ότι καινοτομούμε, αν μου επιτρέπετε, διότι καθιστούμε την ψήφο των φοιτητών τέτοια, ώστε να συναρτάται με τη συμμετοχή των φοιτητών. Τελειώνει, δηλαδή, η κομματοκρατία ή ο φοιτητοπατερισμός, διότι καλούνται να συμμετάσχουν στην εκλογή όλοι, ανεξαιρέτως, οι εγγεγραμμένοι φοιτητές, ο καθένας με τον δικό του τρόπο και το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές συναρτάται άμεσα με τη βαρύτητα της φοιτητικής ψήφου. Δηλαδή, αν ψηφίσουν όλοι οι φοιτητές, πράγμα που είναι πολύ σπάνιο να συμβεί, τότε το μέγιστο που μπορούν να πάρουν είναι το 70% του συνόλου των μελών ΔΕΠ. Αν μετέχουν οι μισοί, που και αυτό είναι υπερβολικό στις παρούσες συνθήκες, το 70% γίνεται 35%. Καινοτομούμε διότι ζητάμε απ΄όλους τους φοιτητές να συμμετέχουν. Ο βαθμός συμμετοχής επηρεάζει το ποσοστό ως βαρύτητα στην ψήφο των φοιτητών και με αυτή την έννοια νομίζω ότι δεν δημιουργείται απολύτως κανένα πρόβλημα, απλώς ενισχύει τη δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα.

ΕΡ: Σας κατηγορούν, επίσης, ότι καταργείτε τις ρυθμίσεις περί «αιωνίων» φοιτητών και ουσιαστικά οι επικριτές σας λένε ότι επανέρχονται οι φοιτητοπατέρες.
ΑΠ: Αυτά είναι εύκολες κατηγορίες που δεν έχουν καμία βάση με την πραγματικότητα. Σχετικά με τους λεγόμενους «αιώνιους», μόνο ένα ή δύο πανεπιστημιακά Ιδρύματα από ολόκληρη τη χώρα προχώρησαν σε διαγραφή τους. Όλα τα άλλα δεν εφάρμοσαν τον νόμο, γιατί πρακτικά δεν μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο. Κάθε διαγραφή απαιτούσε προσωποποιημένη διοικητική πράξη, πράγμα αδύνατον με απουσία διοικητικού προσωπικού. Άρα, αντί να προσκληθούν τα Ιδρύματα να πουν γιατί δεν εφαρμόζουν ψηφισμένο νόμο, εμφανίζεται σαν να κάνουμε εμείς σήμερα μία μεγάλη καινοτομία σε σχέση με τους «αιώνιους» φοιτητές. Είναι πλήρης διαστρέβλωση της παρούσας κατάστασης. Επιπλέον, το πρόβλημα ήταν από την αρχή ψευδοπρόβλημα, διότι οι λεγόμενοι «αιώνιοι» δεν επιβάρυναν σε τίποτα τη λειτουργία των Ιδρυμάτων. Αυτό το απλό που λέμε είναι ότι αν κάποιος από τους λεγόμενους αιώνιους θελήσει να συμμετάσχει στις εξεταστικές διαδικασίες και να συνεχίσει την παρακολούθηση των μαθημάτων, μπορεί να το κάνει. Τόσο απλά.

ΕΡ: Για να κλείσω το θέμα των ΑΕΙ, εσείς ουσιαστικά επαναφέρετε το ακαδημαϊκό άσυλο που είχε καταργηθεί με τους προηγούμενους νόμους. Σήμερα, όμως, είχαμε μία επέμβαση της αστυνομίας στην πρυτανεία.
ΑΠ: Εγώ δήλωσα από την αρχή, κατηγορηματικά, ότι συνιστά κατάλυση του ασύλου αυτή η κατάληψη. Δεύτερον, αυτό που κάνουμε είναι απλώς να επαναφέρουμε τον ορισμό του ασύλου, τον οποίο θεωρούμε  «ζήτημα Αρχής». Από την άλλη μεριά, διατηρούμε -σε ό,τι αφορά την επέμβαση της δημόσιας δύναμης- στο πανεπιστήμιο ακριβώς τις διατυπώσεις του «νόμου Διαμαντοπούλου» αλλά πάλι και εδώ πολύς θόρυβος για το τίποτα. Είναι απλή επαναφορά ενός ορισμού, που επαναλαμβάνω, είναι συνηρτημένος με την ίδια την ουσία του πανεπιστημιακού θεσμού.

ΕΡ: Στα θέματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καταργούνται τα φροντιστήρια ενισχυτικής διδασκαλίας που μπορούν να διοργανώνουν για τους μαθητές τους τα ιδιωτικά σχολεία.
ΑΠ: Ως φροντιστήρια, όχι ως διαδικασία ενισχυτικής διδασκαλίας δωρεάν. Ως φροντιστήρια καταργούνται με αυτή την έννοια.

ΕΡ: Οι διευθυντές των σχολείων θα επιλέγονται με κριτήρια τη διοικητική και τη διδακτική τους εμπειρία αλλά και την παιδαγωγική κατάρτιση. Είστε σίγουροι ότι με αυτό το σύστημα οι διευθυντές των σχολείων θα είναι πραγματικά οι καλύτεροι ;
Απ: Κοιτάξτε είναι μία σημαντική βελτίωση του προηγούμενου συστήματος. Από τη μια μεριά κρατάμε τη μοριοδότηση σε επίπεδο δύο τρίτων στον τελικό βαθμό αξιολόγησης και εισάγουμε μια έννοια εκλογής κατά το ένα τρίτο, όπου ο υποψήφιος διευθυντής της σχολικής μονάδας θα έχει μια γνώμη, καταρχήν σύμφωνη από αυτούς τους οποίους θα διοικήσει. Αλλά αυτή η γνώμη δεν είναι καθοριστική. Είναι μόνο κατά το εν τρίτον και εδώ νομίζουμε ότι φτιάχνουμε μία χρυσή τομή μεταξύ της ανάγκης να υπάρχει, μία γνώμη των διδασκόντων σε σχέση με αυτόν που διευθύνει και τα αντικειμενικά προσόντα που πρέπει να έχει ο διδάσκων, με τα δεύτερα να επικρατούν επί του πρώτου.

ΕΡ: Κύριε υπουργέ «ο νόμος Μπαλτά» καταργεί τον «νόμο Διαμαντοπούλου»;
ΑΠ: Είναι λίγο και αυτό υπερβολική διατύπωση, αν μου επιτρέπετε, διότι από τα 80 άρθρα του «νόμου Διαμαντοπούλου» εμείς βάζουμε μόνο 10 άρθρα που «πειράζουν» τον συγκεκριμένο νόμο σε ό,τι αφορά κυρίως τα Συμβούλια Ιδρύματος, τις διαδικασίες εκλογής των μονοπρόσωπων διοικητικών οργάνων και τις διαδικασίες επιλογής και εξέλιξης μελών ΔΕΠ. Αυτά τα τρία σημεία είναι όλη η κουβέντα. Γι αυτό ονομάζουμε τον νόμο, νόμο διορθωτικό μίας παρούσας κατάστασης και όχι νόμο που ανασυντάσσει το συνολικό τοπίο στην ανώτατη εκπαίδευση.

ΕΡ: Ο νόμος για την ανασύνταξη πλήρως της Ανώτατης Εκπαίδευσης θα έρθει σύντομα;
ΑΠ: Κοιτάξτε, είναι σχεδιασμός κλίμακας έτους, να το πω έτσι. Ήδη, έχουμε αρχίσει να σκεφτόμαστε ποια είναι τα κεφάλαια τα οποία πρέπει να μελετήσουμε διεξοδικά, πώς αυτή η μελέτη θα κοινοποιηθεί στην ελληνική κοινωνία, στους αρμόδιους φορείς, τα κόμματα κ. λπ., ώστε όταν φτιαχτεί αυτό το νομοσχέδιο, να έχει κατά το δυνατόν την ευρύτερη συναίνεση και σε κοινωνικό και σε πολιτικό επίπεδο. Θέλουμε να το κάνουμε συστηματικά. Δεν θέλουμε να προσθέσουμε άλλο ένα νομοθέτημα για λόγους –υποτίθεται- υστεροφημίας, αλλά να αντιμετωπίσουμε μια κι έξω τα προβλήματα του μεταλυκειακού τοπίου, με όρους οι οποίοι θα αντέξουν κατά το δυνατόν στον χρόνο και λαμβάνοντας υπόψη, τόσο τη διεθνή εμπειρία συστηματικά, όσο το δυνατόν, όσο και την ιστορία του ελληνικού θεσμού.