Εξεταστικό: Το πρόβλημα που δεν θα λυθεί

Η επεξεργασία του νέου εξεταστικού συστήματος που θα είναι και αυτό προσωρινό, όπως έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση, προχωρά. Η καθυστέρηση είναι μεγάλη, η αγωνία και το άγχος των μαθητών κορυφώνεται και φοβάμαι ότι θα στενοχωρηθούν πολλοί με την ανακοίνωση του νέου σχεδίου, όποιο και αν είναι αυτό.

Το υπάρχον εξεταστικό σύστημα έχει μία βασική αδυναμία: Εισάγονται υποψήφιοι σε σχολές χωρίς να έχουν εξεταστεί στα ίδια μαθήματα. Αυτό σημαίνει ότι το σύστημα δεν είναι δίκαιο, αφού δεν μπορείς να αποκλείσεις κάποιον που έχει ένα μόριο λιγότερο στα 20.000 αν δεν έχει εξεταστεί στα ίδια μαθήματα με αυτόν που τελικά περνά.

Στο παράδειγμα που ακολουθεί διαπιστώνουμε ότι τρεις υποψήφιοι που διεκδικούν θέση στο ίδιο τμήμα έχουν εξεταστεί σε διαφορετικά μαθήματα και το μόνο κοινό είναι η Νέα Ελληνική Γλώσσα. Οι υποψήφιοι της θεωρητικής και της τεχνολογικής κατεύθυνσης έχουν μείωση μορίων για την εισαγωγή τους σ’ αυτό το τμήμα.

Υποψήφιοι για το ΤΕΙ Φυσικοθεραπείας εξετάζονται στα μαθήματα
Θεωρητική Κατεύθυνση	Θετική Κατεύθυνση	Τεχνολογική Κατεύθυνση
Νέα Ελληνική Γλώσσα	Νέα Ελληνική Γλώσσα	Νέα Ελληνική Γλώσσα
Αρχαία Ελληνικά	Μαθηματικά	Μαθηματικά
Νεοελληνική Λογοτεχνία	Φυσική	Φυσική
Λατινικά	Χημεία	Αρχές Οργάνωσης και Δ.Ε.
Ιστορία	Βιολογία Κατεύθυνσης	Ανάπτυξη Εφαρμογών
Βιολογία Γενικής Παιδείας	Μαθηματικά Γενικής Παιδείας	Βιολογία Γενικής Παιδείας

Το πρόβλημα δημιουργείται με δύο τρόπους:

1. Οι υποψήφιοι έχουν τη δυνατότητα να δηλώσουν σχολές δύο πεδίων, επιλέγοντας το κατάλληλο 6ο μάθημα, όπως στο προηγούμενο παράδειγμα και
2. Υπάρχουν σχολές που ανήκουν σε δύο διαφορετικά πεδία, που σημαίνει ότι δηλώνονται από τους υποψηφίους όλων των κατευθύνσεων χωρίς καμία μείωση μορίων.

Στον πίνακα 1 βλέπουμε τα τμήματα που μπορεί να δηλώσει ένας υποψήφιος στο φετινό του μηχανογραφικό ανά επιστημονικό πεδίο και στην παρένθεση βρίσκεται ο αριθμός των τμημάτων που ανήκουν αποκλειστικά σ’ αυτό το πεδίο. Προφανώς στα κοινά τμήματα, όπως είναι τα παιδαγωγικά, τα ΤΕΦΑΑ και πολλά άλλα εισάγονται όλοι από παντού.

Ακόμη, όμως, και στα αποκλειστικά τμήματα εισάγονται υποψήφιοι από διαφορετικές κατευθύνσεις με την κατάλληλη επιλογή του 6ου μαθήματος και μια πιθανή μικρή μείωση μορίων. Στον πίνακα 2 βλέπουμε ότι υπάρχουν 107 τμήματα που ανήκουν σε δύο επιστημονικά πεδία και 320 σε ένα πεδίο. Το σύνολο των τμημάτων πλην των στρατιωτικών, αστυνομικών και εμπορικό ναυτικό είναι 427. Σε ελάχιστα από αυτά όσοι εισήχθησαν είχαν εξεταστεί στα ίδια μαθήματα. Μόνο στη Νομική, τις φιλολογίες, τις Ιατρικές και λίγα ακόμη τμήματα όσοι εισήχθησαν είχαν εξεταστεί στα ίδια ακριβώς μαθήματα και, συνεπώς, κρίθηκε δίκαια η εισαγωγή τους. Σε όλα τα άλλα τα διαφορετικά μαθήματα ήταν από δύο έως πέντε.

Διαπιστώνουμε ότι το πρόβλημα είναι σημαντικό. Το νέο εξεταστικό σύστημα προσπάθησε να λύσει αυτό το πρόβλημα. Η λύση, όμως, του προβλήματος απαιτεί δραστική μείωση των επιλογών των υποψηφίων για να επιτευχθεί πιο δίκαιη εισαγωγή. Η μείωση των επιλογών έφερε την αντίδραση των υποψηφίων, που δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι δεν μπορεί να λυθεί διαφορετικά το πρόβλημα της δίκαιης εισαγωγής, παρά μόνο αν όσοι εισάγονται έχουν εξεταστεί στα ίδια μαθήματα.

Γι’ αυτό η προηγούμενη κυβέρνηση δεν κατάφερε επί ενάμιση χρόνο να εντάξει τις σχολές σε επιστημονικά πεδία. Τώρα, που εξετάζεται η διεύρυνση των επιλογών των υποψηφίων, θα έχουμε ένα νέο σύστημα που δεν θα λύνει το πρόβλημα που είχε το παλιό. Αυτό σημαίνει ότι όλη η φασαρία γίνεται για το τίποτα.

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε πως γίνεται να εργαζόμαστε πολύ περισσότερο από πολλούς άλλους λαούς και να έχουμε τόσο χαμηλή παραγωγικότητα. Ιδού το παράδειγμα που έχουμε μπροστά μας.

Πολλοί άνθρωποι θα εργαστούν για να σχεδιάσουν ένα σύστημα, πολλοί άνθρωποι θα εργαστούν για να εξηγήσουν το σύστημα, πολλοί μαθητές και γονείς θα αφιερώσουν χρόνο για να μάθουν τι καινούριο θα υπάρξει και όλα αυτά χωρίς να πετύχουμε τη λύση του προβλήματος. Κάνουμε κύκλους γύρω από τον εαυτό μας, όπως κυνηγάει ο σκύλος την ουρά του, με μηδενική αποτελεσματικότητα.

Αν οι ιθύνοντες διαπίστωναν ότι η ανισότητα που δημιουργούν οι πολλές επιλογές ενοχλεί τους μαθητές και τους γονείς τους, τότε θα έπρεπε να φτιάξουν ένα σύστημα που θα έλυνε το πρόβλημα. Αν διαπίστωναν προτιμούν την ανισότητα από τις λίγες επιλογές σχολών δεν έπρεπε να αλλάξουν τίποτα. Τώρα και αλλάζουμε το σύστημα και δεν λύνουμε το πρόβλημα.

Πίνακας 1: Τμήματα ανά Επιστημονικό Πεδίο
	Τμήματα Πανεπιστημίων	Τμήματα ΤΕΙ	Στρατιωτικές Σχολές	Αστυνομικές Σχολές	ΑΕΝ	Σύνολο
1ο Πεδίο	106(69)	14(4)	2(2)	0	0	132
2ο Πεδίο	87(22)	16(0)	9(0)	0	2(0)	114
3ο Πεδίο	25(19)	31(31)	5(5)	0	0	61
4ο Πεδίο	80(42)	95(74)	10(1)	0	2(0)	187
5ο Πεδίο	36(28)	44(31)	2(2)	2(2)	0	84
Σύνολο	334(180)	200(140)	26(10)	2(2)	4(0)

Πίνακας 2: Τμήματα που ανήκουν σε ένα πεδίο και τμήματα που ανήκουν σε δύο πεδία
	Τμήματα αποκλειστικά σε ένα πεδίο	Κοινά τμήματα σε δύο πεδία	Σύνολο
Πανεπιστήμια	180	77	257
ΤΕΙ	140	30	170
Σύνολο	320	107	427

Πηγή: Στράτος Στρατηγάκης, Μαθηματικός – ερευνητής, – ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ