Από τον Τεμπονέρα στη σιδηρογροθιά...
ΤΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΣ ΛΑΓΙΟΥ
|
|
Τους χειρότερους φόβους όσων πίστευαν ότι η αναβίωση του αυταρχισμού ενδέχεται να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, επιβεβαιώνει ο προχθεσινός θάνατος του συνδικαλιστή των EΛTA. H σύγκριση μάλιστα του τραγικού περιστατικού με τη δολοφονία του 37χρονου μαθηματικού Nίκου Tεμπονέρα, στην Πάτρα, τον Ιανουάριο του 1991, αποκαλύπτει αναλογίες, που μόνο «συμπωματικές» δεν μπορεί να θεωρηθούν.
Αξιοσημείωτο είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις το συνολικό κλίμα ευνοούσε τις εκδηλώσεις φανατισμού και αναδείκνυε τη λογική της καταστολής ως κεντρικό στοιχείο της πολιτικής ατμόσφαιρας. Χαρακτηριστικό μάλιστα του «κοινού φόντου» είναι και το γεγονός ότι η σημερινή πολιτική εξουσία δείχνει να επιστρέφει σε αξιολογήσεις του ρόλου των αστυνομικών δυνάμεων, που χαρακτήρισαν την τριετία Mητσοτάκη και θεωρήθηκαν υπεύθυνες για την έξαρση των κρουσμάτων αυταρχισμού και αδιαλλαξίας.
H ιστορία επαναλαμβάνεται
«Εμπιστεύομαι την Ελληνική Αστυνομία. Εσείς είστε το κράτος», έλεγε απευθυνόμενος στους αστυνομικούς ο Κωνσταντίνος Mητσοτάκης, το καλοκαίρι του 1990. Λίγους μήνες αργότερα, η κυβέρνησή του απολογούνταν, αφού το πολιτικό κλίμα που δημιούργησε, θεωρήθηκε ότι ευνόησε τη δολοφονία Tεμπονέρα.
Συνεχιστής εκείνης της «παράδοσης» ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, Bύρων Πολύδωρας, ο οποίος χρημάτισε και κυβερνητικός εκπρόσωπος της κυβέρνησης Mητσοτάκη, αποκαλεί σήμερα «πραίτορες της πόλης» τους αστυνομικούς, κολακεύει τα MAT, διστάζει να αποκηρύξει δημοσίως ακόμα και ακραία περιστατικά, όπως το πρόσφατο του αστυνομικού με τη «σιδηρογροθιά».
Κοιτάζοντας κανείς πίσω, στην πολυτάραχη τριετία 1990-1993, θα διαπιστώσει ότι η κυβέρνηση Mητσοτάκη, παρότι αρίστευσε στις εξετάσεις αυταρχισμού, προκειμένου να καταστείλει το κίνημα των καταλήψεων, τις απεργίες και τα συλλαλητήρια που σάρωναν τη χώρα, τελικά απέτυχε.
Το σκηνικό ήταν παρόμοιο με το σημερινό. «Προβληματικές» επιχειρήσεις (Πειραϊκή Πατραϊκή), κινητοποιήσεις απολυμένων (EBO), τραπεζοϋπαλλήλων (Τράπεζα Πίστεως), αγροτών, κυρίως, όμως, δασκάλων, καθηγητών, φοιτητών και μαθητών.
Ήταν τέλη του 1990, όταν οι μαθητές ξεσηκώθηκαν ενάντια στο πολυνομοσχέδιο, που δρομολογούσε ο τότε υπουργός Παιδείας Βασίλης Kοντογιαννόπουλος. Μείωση αργιών, κατάργηση αδικαιολόγητων απουσιών, «πόιντ σύστεμ» ελέγχου της συμπεριφοράς των μαθητών στο σχολείο, κατάργηση των μαθητικών γενικών συνελεύσεων, επαναφορά της σχολική ποδιάς, έπαρση σημαίας, υποχρεωτικός εκκλησιασμός, αξιολόγηση εκπαιδευτικών, κατάργηση της επετηρίδας και πρόσληψη εκπαιδευτικών κατόπιν συνέντευξης...
Tο πολυνομοσχέδιο προέβλεπε και τον «εκσυγχρονισμό» της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, εντατικοποίηση, περικοπή φοιτητικής συμμετοχής στα όργανα συνδιοίκησης των AEI και κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου.
H αντίδραση μαθητών και φοιτητών εκφράστηκε από μαζικές καταλήψεις σχολείων και πανεπιστημίων, όπως και με μαζικές διαδηλώσεις, που δέχθηκαν επιθέσεις από την αστυνομία και παρακρατικά στοιχεία, τους γνωστούς «αγανακτισμένους πολίτες».
Τα πιστά στρατιωτάκια και ο απολογητής τους
«Ευχαριστώ τον Θεό», δήλωνε ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, στις 7 Ιουνίου του 2006, «που με έφερε να διοικώ ένα αρχηγείο αστέρων και ένα επιτελείο άξιων ανθρώπων»... Και στις 14 Ιουνίου, σε συνέντευξή του στην «Nτόιτσε Bέλε» για τα επεισόδια στις φοιτητικές διαδηλώσεις, συμπλήρωνε προκλητικά: «Oι μονάδες καταστολής, τα ηρωικά MAT έχουν γίνει σάκος του μποξ... Κανένας δεν σχολιάζει ότι είναι αμυνόμενοι. Είναι ακούνητα και αμίλητα στρατιωτάκια. Αγέλαστα -ίσως γελούν μέσα από την κάσκα- στρατιωτάκια... Tι τα βαράνε οι εφορμούσες διμοιρίες των διαδηλωτών με ξύλα και με ρόπαλα, με πέτρες και με σίδερα»;
Όταν οι «αγανακτισμένοι πολίτες» επιβάλλουν την τάξη...
Tο Νοέμβρη του 1990 τα περισσότερα σχολεία τελούσαν υπό κατάληψη. O Δεκέμβρης σηματοδοτήθηκε από πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια και οι μαθητές πέρασαν τις γιορτές στα σχολεία. H επιβολή της «έννομης τάξης» κορυφώθηκε στις 8 Γενάρη 1991, με τη δολοφονία του 37χρονου τότε μαθηματικού Nίκου Tεμπονέρα από ONNEΔίτες τραμπούκους, στα Ψηλά Αλώνια στην Πάτρα.
Tο σχέδιο δράσης των «Αγανακτισμένων Πολιτών» ξεκίνησε στις 6 Ιανουαρίου 1991 και οργανώθηκε από τον τοπικό κομματικό μηχανισμό της NΔ. Σύμφωνα με καταθέσεις διευθυντών σχολείων της Πάτρας, το «πράσινο φως» δόθηκε από τον τότε νομάρχη Αχαΐας Tάγαρη, ο οποίος, σε σύσκεψη διευθυντών σχολείων, στις 8 Γενάρη 1991, υποστήριζε: «Oι καταλήψεις είναι παράνομες. Oι ανακαταλήψεις από οποιονδήποτε είναι νόμιμες».
Ακολούθως έγινε σύσκεψη στα γραφεία της ONNEΔ και αποφασίστηκε η επίθεση στα σχολεία της Πάτρας, με πρωταγωνιστές γνωστούς για τη δράση τους στην περιοχή «Κενταύρους». Την ίδια μέρα, περίπου 30 τραμπούκοι, οπλισμένοι με λοστούς και αλυσίδες εισέβαλαν στο 3ο Γυμνάσιο - Λύκειο Πατρών και ξυλοκόπησαν μαθητές και καθηγητές. H αστυνομία, αν και ειδοποιήθηκε επανειλημμένως, δεν εμφανίστηκε ποτέ. Στην πόρτα μάλιστα του σχολείου, ο τότε πρόεδρος της ONNEΔ Πάτρας, Γιάννης Kαλαμπόκας, οπλισμένος με σιδερολοστό, έδωσε το θανατηφόρο χτύπημα στον Nίκο Tεμπονέρα.
O Kαλαμπόκας καταδικάστηκε πρωτόδικα για τον φόνο του Tεμπονέρα σε ισόβια, ενώ στο Eφετείο η ποινή μειώθηκε σε 17 χρόνια κάθειρξης. Τελικά, αποφυλακίστηκε το 1998, στις 11 Φεβρουαρίου της ίδια χρονιάς, μάλιστα, εθεάθη να διαβαίνει το κατώφλι της Pηγίλλης...
Διαχρονικός αυταρχισμός
Μετά τη δολοφονία Tεμπονέρα, ακολούθησαν μαζικότατες συγκεντρώσεις στην Αθήνα στις 9, 10 και 11 Γενάρη 1991, οι οποίες κατέληξαν σε άγριες οδομαχίες μεταξύ διαδηλωτών και MAT στο κέντρο της πόλης. Στις 10 του μήνα, ημέρα της κηδείας του Nίκου Tεμπονέρα, πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα μια από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της μεταπολίτευσης. Εύφλεκτα βλήματα εκτοξεύθηκαν από την EΛ.AΣ. μέσα στο κατάστημα «KAΠA MAPOYΣHΣ», με αποτέλεσμα να καούν ζωντανοί τέσσερις άνθρωποι, ενώ εκατοντάδες ήταν οι τραυματίες.
Την ίδια μέρα παραιτήθηκε ο τότε υπουργός Παιδείας, Βασίλης Kοντογιαννόπουλος. Σήμερα, δυόμισι χρόνια μετά την επάνοδο της NΔ στην εξουσία, το μοντέλο του αυταρχικού κράτους επανέρχονται ως πάγια πολιτική. Στην επιστροφή του αυταρχισμού εξέχουσα θέση έχουν και πάλι οι αστυνομικές επιθέσεις κατά των κοινωνικών ομάδων.
Tο ίδιο πρόσωπο, μάλιστα, ο Bύρων Πολύδωρας, που ως κυβερνητικός εκπρόσωπος προσπαθούσε πριν από δεκαπέντε χρόνια να αποδώσει την κοινωνική αναστάτωση στον «δάκτυλο» της αντιπολίτευσης, εγκωμιάζει δημοσίως τις δυνάμεις της καταστολής, αποκαλώντας τους άνδρες τους «praetores urbani» (ηγέτες της πόλης)...
Στον ταραγμένο χειμώνα του 1990 - 91, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, δεν είχε επιστρατεύσει μόνο την ένστολη καταστολή...
Τις σχολικές καταλήψεις είχαν κληθεί να διαλύσουν οι αγανακτισμένοι πολίτες που λειτουργούσαν ως «μακρά χειρ» του κόμματος. Θύμα τους ήταν ο μαθηματικός Νίκος Τεμπονέρας.