Εδώ μπορεί να συζητείται ο προϋπολογισμός με βουτιά στην απομόνωση της μικροπολιτικής, αλλά -μας συμβαίνει με τα περισσότερα θέματα στο παρακμιακό στάδιο που διανύουμε-ο κόσμος, το περιβάλλον, κάθε άλλο παρά αποσυνδεδεμένα είναι. Αρκετές συνδεδεμένες απειλές σμίγουν και πάλι στις προβλέψεις για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Η κίνηση και υλοποίηση μιας από αυτές μπορεί να ενισχύσει τις άλλες και να μεγεθύνει την αβεβαιότητα. Η συνάντηση των G20 είχε άδοξο τέλος.
Η υπερθέρμανση της οικονομίας των ΗΠΑ μπορεί να αυξήσει τα επιτόκια ταχύτερα από το αναμενόμενο. Αυτό οδηγεί σε αρνητικές συνέπειες για τις αναδυόμενες αγορές. «Πρώτη» ευάλωτη η Κίνα εξαιτίας του ύψους του εταιρικού χρέους και οι ευπαθείς αγορές σε τέτοιου τύπου αναταραχές. Περισσότερη ένταση στις εμπορικές σχέσεις θα έπληττε την ΕΕ αφού ο αρνητικός αντίκτυπος στην εμπιστοσύνη θέτει σε κίνδυνο τις επενδύσεις.
Παράλληλα, στο εσωτερικό της ΕΕ, οι αμφιβολίες για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών στα υπερχρεωμένα κράτη μέλη ίσως να μεταφερθούν στην χρηματοπιστωτική σταθερότητα, βαρύνοντας το κλίμα και την οικονομική δραστηριότητα. Εξαιρετική σημασία έχει και η τύχη της συμφωνίας για το Brexit. Η συνέχεια και η έκβαση έχει επιπτώσεις στις εμπορικές συναλλαγές της ΕΕ 27 με το Ην. Βασίλειο, αφού οι τρέχουσες εκτιμήσεις βασίζονται σε μια καθαρά τεχνική παραδοχή του status quo.
Η πιθανότητα σεναρίων προς τα κάτω διαφαίνεται και σε τοποθετήσεις όπως του Valdis Dombrovskis, Αντιπροέδρου για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο (μεταξύ άλλων) της Ένωσης, όταν τονίζει: «Όλες οι οικονομίες της ΕΕ προβλέπεται ότι θα αυξηθούν αυτό το έτος και το επόμενο, το οποίο θα φέρει περισσότερες θέσεις εργασίας Ωστόσο, η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι, τόσο εξωτερικοί όσο και εσωτερικοί, αυξάνονται και αρχίζουν να επιβαρύνουν τον ρυθμό της οικονομικής δραστηριότητας Πρέπει να μείνουμε σε επαγρύπνηση και να εργαστούμε σκληρότερα για να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των οικονομικών μας αποφάσεων για την περαιτέρω ενίσχυση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης μας. Σε εθνικό επίπεδο, υπάρχει ακόμη μια ισχυρότερη περίπτωση για τη δημιουργία δημοσιονομικών αποθεμάτων και για τη μείωση του χρέους, μεριμνώντας παράλληλα να γίνουν αισθητά τα οφέλη της ανάπτυξης και από τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας». Οι μοχλοί ανάπτυξης γίνονται πιο εγχώριοι και επομένως η αύξηση των μισθών, οι αλλαγές στην φορολογία και η ιδιωτική κατανάλωση αποκτούν καθοριστικό ρόλο για να αντισταθμίσουν τους όποιους βαθμούς «ψύξης» της οικονομίας και το κυριότερο να διατηρηθούν οι ρυθμοί δημιουργίας θέσεων απασχόλησης.
Βέβαια αυτά βασίζονται σε παραδοχές για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα επιτόκια και τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων. Προβλέψεις που πρόκειται να επικαιροποιηθούν στις αρχές του ´19 και μετά το καλοκαίρι στο επίπεδο της ΕΕ.
Ενδιάμεσα οι ευρωεκλογές εκ των πραγμάτων -με τον φόβο να καταλάβουν ακροδεξιοί το 1/3 του ευρωκοινοβουλίου– μεγαλώνουν τις ανησυχίες για τις εξελίξεις αφού ο «λόγος» της πεταλούδας στην διαμόρφωση της των οικονομικών δεδομένων της παγκοσμιοποίησης μπορεί να επηρεάσει την αξιολόγηση των Ευρωπαίων πολιτών. Κάτι που κάνει τις δηλώσεις αξιωματούχων των Βρυξελλών πιο περίτεχνη υπόθεση και πιο δύσκολη την ανάγνωση για τους απλούς ανθρώπους. Ωστόσο η σύγκρουση για τον προϋπολογισμό της Ιταλίας καθώς και η εκλογή ηγεσίας στους Γερμανούς χριστιανοδημοκράτες μπορεί να αποδειχθούν οι αστάθμητοι παράγοντες και οι μεταβλητές ή το «άλλοθι» για πιο «άμεση» χαλάρωση της ανάπτυξης και επιβράδυνση!
* Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ
