Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε πει κάποτε πως η σοσιαλδημοκρατία, είναι το σωσίβιο που ρίχνει ο σοσιαλισμός στον καπιταλισμό για να τον σώσει την ύστατη ώρα. Στις μέρες μας η σοσιαλδημοκρατία και ο σοσιαλισμός είναι δύο έννοιες τόσο βεβηλωμένες όσο λίγες, μιας και πολλές κυβερνήσεις ή και συγκυβερνήσεις στην Ευρώπη, στο όνομα τους, εφήρμοσαν ακραίες καπιταλιστικές πολιτικές. Θα μπορούσε κάποιος να μου πει «και η έννοια Κομουνισμός»; Θα συμφωνήσω πως και αυτή είναι μια «δύσκολη» λέξη και έννοια να την ξεστομίσεις αλλά, καμία κυβέρνηση στη σύγχρονη ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν προήλθε από ένα αμιγώς Κομουνιστικό κόμμα οπότε ο όρος δεν έχει συληθεί στο όνομα της εξουσίας όσο η Σοσιαλδημοκρατία.
Έχω ξανά γράψει πως, κατά την ταπεινή μου άποψη, η τεράστια κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη, στο τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα –με πρώτες εκρήξεις στην Ελλάδα και στην Ισλανδία– ήταν βαθιά πολιτική και όχι οικονομική. Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κρίθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων, αδυνατώντας να ελέγξουν τις διεθνής αγορές και ενώ το πρότυπο των μεγάλων Τραπεζών και του χρηματοπιστωτικού συγκεντρωτισμού απέτυχε, αυτός που κλήθηκε να πληρώσει (κυριολεκτικά) τα σπασμένα ήταν ο απλός λαός. Βέβαια, η βόρεια Ευρώπη και ο Γαλλογερμανικός άξονας, που ήταν οι ιθύνοντες νόες του σύγχρονου οικονομικού ολοκληρωτισμού, είχαν φροντίσει με πολλούς τρόπους να θωρακίσουν τις εθνικές τους οικονομίες.
Απεναντίας, αυτή η κρίση βρήκε απροετοίμαστες τις οικονομίες των χωρών του νότου όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Κύπρος αλλά και η χώρα μας. Πως θα μπορούσαμε λοιπόν να περάσουμε τα αυστηρά μέτρα λιτότητας αναστέλλοντας κάθε λαϊκή αντίσταση; Μα φυσικά στο όνομα του σοσιαλισμού, της σοσιαλδημοκρατίας και της Ελπίδας. Μάρτιν Σούλτς, Φρανσουά Ολάντ, Αλέξης Τσίπρας, Βαγγέλης Βενιζέλος ( η αυτοκριτική ποτέ δεν έβλαψε κανέναν), είναι μερικά παραδείγματα Ευρωπαίων πολιτικών που ηγήθηκαν σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και είτε με δικές τους κυβερνήσεις (Ολάντ-Τσίπρας), είτε με συγκυβερνήσεις με τη λαϊκή δεξιά (Σουλτς-Βενιζέλος) πέρασαν σκληρά και αντιλαϊκά μέτρα. Αυτό είχε ως αντίκτυπο, σε όλες τις εν λόγω χώρες, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα να βρεθούν σε βαθιά ύφεση.
Η Ευρωπαϊκή προοπτική για τις χώρες του νότου, είναι ένα στοίχημα που μόνο με συμμαχίες μπορούμε να κατακτήσουμε. Δίνοντας ένα ανένδοτο αγώνα για να “σπάσουμε” την Ευρώπη των δύο ταχυτήτων και να προχωρήσουμε όλοι μαζί στην Ευρώπη της ισότητας, της ελευθερία αλλά και της ευημερίας.
Μέτρα σαν αυτά που πέρασαν στην Αυστρία, από τον νεαρό, πλην όμως βαθιά συντηρητικό, πρωθυπουργό Σεμπάστιαν Κουρτς, για το δωδεκάωρο στην εργασία, μόνο προς την αντίθετη κατεύθυνση κινούνται.
Η Ευρώπη χρειάζεται μια σοσιαλιστική ανακατεύθυνση, με τομές στα εργασιακά, στην δικαιοσύνη αλλά και στη παιδεία. Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Με κοινό ευρωπαϊκό σύνταγμα, με κοινές ευρωπαϊκές συλλογικές συμβάσεις, κοινά εργατικά και ασφαλιστικά ταμεία και διασφάλιση της ποιότητας ζωής όλων των Ευρωπαίων πολιτών.
Αυτό το στοίχημα όμως δεν μπορεί να κερδηθεί, αν δεν γίνει αναθεώρηση όλων των συνταγμάτων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έτσι ώστε να μην συγκρούονται με το κοινό σύνταγμα, διασφαλίζοντας παράλληλα την εθνική τους ταυτότητα και ψυχή.
Η Ευρωπαϊκή ενότητα πέρασε τα περασμένα χρόνια πολύ δύσκολες στιγμές και αυτό γιατί οι πολιτικοί και οι ηγέτες δίχασαν τους λαούς βάζοντας ταμπέλες σε «εργατικούς» και «τεμπέληδες», σε «υπεύθυνους» και «ανεύθυνους», κρύβοντας κάτω από το χαλί τις δικές τους ευθύνες. Εμείς, όμως, η νέα γενιά οφείλουμε να πάμε την Ευρωπαϊκή Ένωση ένα βήμα παραπέρα δίνοντας πάλι πνοή στις έννοιες του σοσιαλισμού, της προόδου, της ευημερίας και του ανθρωπισμού. Μόνο έτσι το εγχείρημα του Ευρωπαικού ονείρου θα αποκτήσει σάρκα και οστά.
* Ο Γιάννης Λαμπίρης είναι εκπρόσωπος τύπου και επικοινωνίας της Ν.Ε. Μεσσηνίας του Κινήματος Αλλαγής
