Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων: Ελκυστικά βιβλία και επιμόρφωση των καθηγητών για τα Αρχαία Ελληνικά

Αν νομοθετηθεί κατάργηση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από τη Γενική Παιδεία, οι μαθητές και αυριανοί ενεργοί πολίτες θα στερηθούν τα πνευματικά, ηθικά και πολιτισμικά ευεργετήματα,, που τους προσφέρει η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών

• Την εντονότατη διαμαρτυρία της για τη διαφαινόμενη υποβάθμιση της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, εκφράζει η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων (Ε.Ε.Φ), με επιστολή προς τον υπουργό Παιδείας Ν. Φίλη και ζητάει:
• να μην καταργηθεί αλλά ούτε και να περιορισθεί η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο στο Γυμνάσιο,
• να μην καταργηθεί από τη Γενική Παιδεία στο Λύκειο και βεβαίως να
• μην περιορισθεί ελιτίστικα στις κλασικές τάξεις. Π

ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ: Την ουσιαστικότερη διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας ως μαθημάτων Γενικής Παιδείας στις ώρες που έως σήμερα διδάσκονται, αλλά με προσφορότερα και ελκυστικότερα για τους μαθητές εγχειρίδια , καθώς και με συστηματική επιμόρφωση των συναδέλφων-φιλολόγων, ιδιαίτερα των νεοτέρων.

Η επιστολή της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων
Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ,
Η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων (Ε.Ε.Φ) εκφράζει την εντονότατη διαμαρτυρία της για τη διαφαινόμενη υποβάθμιση της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο.
Η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων, το αρχαιότερο και με σταθερή προσφορά στην Ελληνική Εκπαίδευση φιλολογικό Σωματείο στη χώρα μας, έχει, όπως και άλλες συναφείς Εταιρείες και οι Φιλοσοφικές Σχολές των Πανεπιστημίων, κατ’ επανάληψη αναδείξει την αξία της γνώσης της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και των διαχρονικών αξιών που εμπεριέχονται στα κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας.
Η ανάγκη για την ανάδειξη της πνευματικής και ανθρωποπλαστικής αξίας που προσφέρει η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας και από το πρωτότυπο στις νεότερες γενιές των Ελλήνων γίνεται επιτακτικότερη σήμερα μετά τις ανέρειστες – ευτυχώς περιορισμένες – επιθέσεις που έχουν δεχθεί τα Αρχαία Ελληνικά από ομάδα Πανεπιστημιακών: α) από 56 Μέλη ΔΕΠ ( μη κλασικούς φιλολόγους), οι οποίοι πρότειναν την ολοσχερή κατάργηση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο στο Γυμνάσιο και β) από τον Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Διαλόγου για την Παιδεία, Καθηγητή της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας κ. Αντώνη Λιάκο. Ο κ. Λιάκος, σε πρόσφατο «υπόμνημά» του ( « Εμείς και τα Αρχαία », περ. ΧΡΟΝΟΣ αρ.38) προτείνει ως κατακλείδα « κατάργηση της διδασκαλίας αρχαίου κειμένου στο Γυμνάσιο, προαιρετική ενίσχυσή της στο Λύκειο – για τα παιδιά που κατευθύνονται προς τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Εισαγωγή ενός πολύμορφου μαθήματος κλασικών σπουδών – διατομή ιστορίας και πολιτισμού, γραμματολογίας και τέχνης » .
Ο εν λόγω Καθηγητής σε αντικατάσταση των Αρχαίων Ελληνικών, τα οποία κατ’ αυτόν πρέπει να διδάσκονται ως «ξένη γλώσσα»(!) μόνον τα δύο χρόνια του Λυκείου και αποκλειστικά στους μαθητές που κατευθύνονται στις ανθρωπιστικές επιστήμες, προτείνει την εισαγωγή διατομής μαθημάτων για την ιστορία και τον πολιτισμό με νεφελώδες περιεχόμενο. Αγνοεί όμως ότι μία ορθή διδακτική προσέγγιση αρχαίου ελληνικού κειμένου από καλά προετοιμασμένους εκπαιδευτικούς αναδεικνύει τις κοινωνικές, πολιτικές, πολιτισμικές και αισθητικές αξίες που εμπεριέχονται στο ίδιο το διδασκόμενο κείμενο και σε άλλες σχετικές πηγές, που μπορεί ο διδάσκων να αναφέρει, χωρίς να χρειάζεται η αντικατάσταση του πρωτοτύπου κειμένου από αμφίβολης ποιότητας «διατομή μαθημάτων». Το μάθημα της Ελληνικής Ιστορίας, όπως και των Αρχαίων Ελληνικών, πρέπει να προσφέρεται αυτοτελώς με προσεγμένα και πρόσφορα για την ηλικία των μαθητών εγχειρίδια. Η βιωματική προσέγγιση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού (επίσκεψη Μουσείων κ.τ.λ.) μπορεί να γίνεται επικουρικά, αλλά όχι ως αντικατάσταση του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο.
Οι χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση αρνητικές απόψεις των παραπάνω Εκπαιδευτικών για τα Αρχαία Ελληνικά, έχουν διατυπωθεί ήδη από την δεκαετία του ՚70 στη χώρα μας, έχουν αποτύχει στην πράξη και αποδοκιμασθεί από την συντριπτική πλειοψηφία της εκπαιδευτικής κοινότητας και της ελληνικής κοινωνίας. Ενδεικτικές, ανάμεσα σε άλλα, είναι οι περίπου σαράντα χιλιάδες υπογραφές που, σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την πρόταση των 56 για την κατάργηση της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας στο Γυμνάσιο, έχουν συγκεντρωθεί – και ο αριθμός τους συνεχώς αυξάνεται.
Η αξία της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας για τους Νεοέλληνες έχει υπογραμμισθεί από την Ε.Ε.Φ. ( και όχι μόνον ) με τις εξής, συνοπτικά, πανθομολογούμενες διαπιστώσεις, οι οποίες ανατρέπουν τις ανιστόρητες και αβάσιμες απόψεις του περιορισμένου κύκλου των αρνητών της χρησιμότητας της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας:
1) Η σημασία της γνώσης της αρχαίας για τη νέα ελληνική είναι αναμφισβήτητη. Η νέα ελληνική αποτελεί την άμεση συνέχεια της αρχαίας, με ουσιαστικές ομοιότητες στο τυπικό και τη δομή, σε αντίθεση με την ιταλική και τις άλλες λατινογενείς γλώσσες, οι οποίες είναι σαφώς πιο απομακρυσμένες από την λατινική. Η αρχαία ελληνική συμβάλλει καθοριστικά στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου, στην κατανόηση της ετυμολογίας της νέας ελληνικής, στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης και ως εκ τούτου στη σαφήνεια στον προφορικό και γραπτό λόγο. Οι ελλείψεις αυτές στην επικοινωνία των νεότερων γενιών των Ελλήνων παρατηρήθηκαν εντονότατα μετά την κατάργηση των αρχαίων ελληνικών από το πρωτότυπο στην δεκαετία του ՚70.
2) Πλήθος ελληνικών λέξεων έχουν επιβιώσει αυτούσιες (απλές ή σύνθετες) στις σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες και στην επιστημονική ορολογία, καθιερώνοντας την ελληνική με τον τρόπο αυτό ως οικουμενική γλώσσα. Λόγω της αξίας τους τα αρχαία ελληνικά διδάσκονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες από το πρωτότυπο. Προσπάθειες κατάργησης της διδασκαλίας τους προκαλούν ισχυρές αντιδράσεις, όπως συνέβη στη Γαλλία, και απορρίπτονται από την κοινωνία. Πρόσφατο παράδειγμα η Δανία.
3) Δεν είναι δυνατή η γνώση της αρχαίας ελληνικής στο Λύκειο και μάλιστα σε δύο μόνον τάξεις ως ξένη γλώσσα. Όπως απέδειξε και η εμπειρία από την κατάργηση των αρχαίων ελληνικών από το πρωτότυπο το 1976 με τις αρνητικές της συνέπειες, η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας είναι αποδοτικότερη σε μαθητές νεότερης ηλικίας, ώστε να επιτυγχάνεται σε μεγαλύτερες τάξεις η εμβάθυνση στις αξίες του κειμένου. Εξ άλλου, κατάργηση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στο Γυμνάσιο από το πρωτότυπο θα στερήσει τους μαθητές που δεν θα συνεχίσουν τις σπουδές τους στο Γενικό Λύκειο από την ευκαιρία να διδαχθούν παλαιότερες μορφές της γλώσσας μας και να κατανοήσουν τη συνέχειά της.
Αν νομοθετηθεί κατάργηση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από τη Γενική Παιδεία, οι μαθητές και αυριανοί ενεργοί πολίτες θα στερηθούν από τα παραπάνω ευεργετήματα, πνευματικά, ηθικά και πολιτισμικά, που τους προσφέρει η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών.
Κύριε Υπουργέ,
Με βάση τις δοκιμασμένες αυτές απόψεις ζητούμε, μαζί με πολλούς ακόμη Έλληνες πολίτες, να μην καταργηθεί αλλά ούτε και να περιορισθεί η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο στο Γυμνάσιο, να μην καταργηθεί από τη Γενική Παιδεία στο Λύκειο και βεβαίως να μην περιορισθεί ελιτίστικα στις κλασικές τάξεις. Προτείνουμε την ουσιαστικότερη διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας ως μαθημάτων Γενικής Παιδείας στις ώρες που έως σήμερα διδάσκονται, αλλά με προσφορότερα και ελκυστικότερα για τους μαθητές εγχειρίδια , καθώς και με συστηματική επιμόρφωση των συναδέλφων-φιλολόγων, ιδιαίτερα των νεοτέρων. Τα μέτρα αυτά φρονούμε ότι είναι τα απαραίτητα για τη βελτίωση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών.
Ο Πολιτισμός είναι η μεγαλύτερη προβολή της Ελλάδος και οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες, με επίκεντρο την Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία στη διαχρονία τους, δίνουν το στίγμα του πολιτισμού μας στον σύγχρονο κόσμο.
Μετά τιμής
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ